SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ | του Γιώργου Σανιδά

2021-01-02 10:52:44
1.Ο Ππδ φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά σε ηλικία 55 χρονών, δηλαδή πέντε χρόνια πριν αποβιώσει. Λίγο ακόμα και θα δικαιωνόταν ο φόβος του Νιρβάνα που τον αποθανάτισε με τα χίλια ζόρια το 1906 στη Δεξαμενή: «… ο μεγαλύτερος διηγηματογράφος που γέννησε η ελληνική γη, θα πέθαινε χωρίς να αφήσει την εικόνα του σ΄ εκείνους που θα έρθουν ύστερα από εμάς, για να τον θαυμάσουν.» Η πασίγνωστη πια και ιστορική φωτογραφία, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ» στις 31/3/1908. Ο Παπαδιαμάντης εμφανίζεται να κάθεται με το κεφάλι γυρτό και τα χέρια πλεγμένα έξω από το καφενείο του Μπαρμπαγιάννη, που, όπως λέει ο ίδιος, «είτανε καφετζής στην Αθήνα και δήμαρχος στ’ Αγκίστρι» , στο πίσω μέρος του μαγαζιού, δίπλα στο μικρό παραθυράκι του τζακιού.   2. Δυο χρόνια αργότερα θα φωτογραφηθεί πάλι στη Δεξαμενή, με το φίλο του Γιάννη Βλαχογιάννη έξω απ’ το φιλολογικό καφενείο. Είναι στην αρχή της χρονιάς που αποφασίζει να επιστρέψει μόνιμα στη γενέτειρά του. Η αποτύπωση έγινε δύο ή τρεις φορές όπως φανερώνουν οι δημοσιεύσεις της και το επιβεβαιώνει ο καθηγητής Βασ. Κυριαζόπουλος στο άρθρο του «οι φωτογραφίες του Παπαδιαμάντη» ( περιοδικό «Διαγώνιος» της Θεσσαλονίκης, τεύχος 14, 1976, σελ. 105-109). Η φωτογραφία (ες) κρατήθηκε από τον Βλαχογιάννη και πρωτοδημοσιεύτηκε τον Φλεβάρη του 1912 στον ‘’Καλλιτέχνη’’ (τεύχος 24) του Γερ. Βώκου, ένα χρόνο μετά το θάνατο του κυρ- Αλέξανδρου. 3. Την ίδια χρονιά τον φωτογράφησε και μάλιστα τρεις φορές, ο ζωγράφος Γ. Χατζόπουλος. Η πρώτη φωτογραφία δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 1908 στο περιοδικό ‘’Νέα Ζωή’’ (έτος Δ, αριθμ. 44 1908) της Αλεξάνδρειας με την ιδιόχειρη υπογραφή του συγγραφέα, ενώ η δεύτερη που τον αποθανατίζει μπροστά σε πίνακα ζωγραφικής, δημοσιεύτηκε στον ‘’Καλλιτέχνη’’ το 1911 (σελ. 212). Η τρίτη χρησιμοποιήθηκε το 1912 ως έγχρωμη λιθογραφία για το εξώφυλλο των παπαδιαμαντικών εκδόσεων του Ηλία Δικαίου. Αυτές τις 5 φωτογραφίες έβγαλε όλες κι όλες ο Ππδ στη ζωή του που τη διήγε με το «λάθε βιώσας». Μία το 1906 απ’ τον Νιρβάνα και τέσσερεις το 1908 όταν η λαχτάρα του να φύγει στο νησί του, «ενίκησε το ζορμπαλίκι» και την πεποίθησή του για το φακό που συνόψιζε στη Δεύτερη Εντολή: « Ού ποιήσεις σ’ αυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα…». Μία ακόμα φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Νέα Εστία στο αφιέρωμα για τον Παπαδιαμάντη το 1941, είναι αντίγραφο εκείνης του Χατζόπουλου παρότι φέρεται πως ανήκει στον Λεωνίδα Ελευθεριάδη.