ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΕΜΕΡΓΕΛΗΣ / ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ Τα διηγήματα ενός εκ των σημαντικότερων λογοτεχνών της πατρίδας μας αποτέλεσαν τη «μαγιά» για το βιβλίο που παρουσίασε χθες ο Γρηγόρης Καρταπάνης με τίτλο «Ναυπηγικές αναφορές και ναυάγια στα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη». Ο 57χρονος ναυπηγός και αντιπρόεδρος της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών αντλώντας στοιχεία από τα «διαμάντια» του «άγιου των ελληνικών γραμμάτων», έγραψε ένα εξαιρετικό πόνημα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ήβη». Το βιβλίο αποτελεί μία ενδιαφέρουσα και συνάμα πρωτότυπη μελέτη του Βολιώτη συγγραφέα για την πλούσια ναυτική παράδοση της Σκιάθου. «Πάντρεψε» τις γνώσεις του στη ναυπηγική με την αγάπη του για το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα. Ο Γρηγόρης Καρταπάνης ξεδιάλεξε με τρόπο μοναδικό τα κείμενα του Παπαδιαμάντη, που αναφέρονται στη ναυτοσύνη της Σκιάθου και τα συνταίριαξε σ’ ένα βιβλίο που μοιάζει με πραγματικό «κόσμημα». Έχοντας μεγαλώσει και ο ίδιος στον ταρσανά των Πευκακίων, όπου η οικογένειά του κρατά από το μακρινό 1880, προτού ακόμη ο Βόλος «ανασάνει» από τη μακραίωνη τουρκική κυριαρχία, ο έμπειρος ναυπηγός μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του επιχειρεί να «συνομιλήσει» με τον αγαπημένο του Παπαδιαμάντη, ο οποίος μάλιστα φέρεται να έχει επισκεφτεί το καρνάγιο, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες που έχουν διασωθεί. Το αποτέλεσμα; Προσεγγίζει το έργο του Σκιαθίτη διηγηματογράφου από μία ολότελα διαφορετικά, πλην άκρως ενδιαφέρουσα, σκοπιά: «Το βιβλίο αποτελεί καρπό πολλών κόπων. Για την ακρίβεια είναι μία ιστορία που κρατά 12 χρόνια, από τότε δηλαδή που άρχισα να κάνω σχετικές δημοσιεύσεις στον τοπικό Τύπο. Είναι μία πραγματολογική έρευνα πάνω σε γεγονότα και περιγραφές, που φανερώνει μία ενδιαφέρουσα πτυχή της ζωής στη Σκιάθο την εποχή που έζησε ο Παπαδιαμάντης. Πέρα από την αγάπη μου για εκείνον και την προσφιλή περιδιάβαση στις σελίδες του, αποτυπώνονται οι ναυπηγικές αναφορές σε πληθώρα διηγημάτων του, κάτι που άπτεται του επαγγελματικού αντικειμένου μου, ενώ παράλληλα εξετάζονται οι περιπτώσεις ναυαγίων που μνημονεύει σε 31 κείμενά του». Μέσα από τα σκιαθίτικα διηγήματα που καταπιάστηκε ο Γρηγόρης Καρταπάνης, ανέδειξε επίσης την αξιοθαύμαστη ναυπηγική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στη Σκιάθο στο δεύτερο μισό του προπερασμένου αιώνα. «Η Σκιάθος γύρω στα 1860 θεωρείτο σημαντικός ναυτότοπος, όπως και η Σκόπελος, ενώ οι τεχνίτες του νησιού ήταν περιζήτητοι», υπογράμμισε και έφερε ως παράδειγμα το διήγημα «Ολόγυρα στη λίμνη, που γράφτηκε το 1892 και περιγράφει τη ζωή στα ναυπηγεία της Σκιάθου: «Στο συγκεκριμένο διήγημα οι περιγραφές είναι σαφείς και δείχνουν ότι ο Παπαδιαμάντης γνώριζε το αντικείμενο. Πήγαινε στους ταρσανάδες, ρωτούσε τους μαστόρους για την τέχνη τους κι έτσι στα κείμενά του δεν υπάρχουν παρεκκλίσεις, δεν δείχνει τίποτα μη πραγματικό». Η τριβή του συγγραφέα και ακάματου ερευνητή στο ναυπηγείο της οικογένειάς του υπήρξε σημαντική, στο να επαληθεύσει όσα αναφέρονται στα θαλασσινά πεζογραφήματα του Παπαδιαμάντη: «Προέρχομαι από οικογένεια ναυπηγών. Υπάρχει η σχετική γνώση, θεωρητική και πρακτική, οπότε, ήταν οικείο το περιβάλλον και μπορούσα να ερευνήσω το θέμα εμπεριστατωμένα». Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου γίνεται μνεία στα ναυτικά ατυχήματα, με τον κ. Καρταπάνη να στέκεται ιδιαίτερα στον «Νεκρό ταξιδιώτη», ένα διήγημα που περιγράφει την πορεία που ακολούθησε το άψυχο σώμα ενός πνιγμένου ναυτικού από την Αγιά μέχρι τη Σκιάθο: «Η διαδρομή του «διαπόντιου νεκρού» από την ακτή της Αγιάς στο μπουγάζι της Σκιάθου, είναι το πιο εντυπωσιακό ίσως κομμάτι της διήγησης. Μάλιστα, ο καπετάν-Γιάννης Παρίσης, πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Σκιάθου, συνδέεται με δεσμό αίματος με τον νεκρό ταξιδιώτη, αφού είναι εγγονός του διασωθέντα αδερφού του». Όσο για τα προσεχή συγγραφικά του σχέδια; Όπως αποκάλυψε στο περιθώριο της χθεσινής παρουσίασης, που έγινε στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη «Δαμ. Κυριαζής», έχει στα σκαριά άλλα δύο βιβλία, που θα προστεθούν στις ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησε τη δεκαετία του ’80, τα «Βολιώτικα» και τα «Θαλασσινά». Ένα για την ιστορία του βολιώτικου ποδοσφαίρου από την εποχή του Μεσοπολέμου μέχρι την πρώτη άνοδο του Ολυμπιακού στην Α’ Εθνική, καθώς και για τους κατάπλους του θωρηκτού «Αβέρωφ» στο λιμάνι του Βόλου από το 1911 μέχρι το 1939. * Το βιβλίο διατίθεται στο βιβλιοπωλείο «Ήλιος» του κ. Χρήστου Αγιώτη (Ηπείρου 8 & Ιάσονος). Τηλέφωνο επικοινωνίας 24210-76424.