Το άρθρο γράφεται περισσότερο για 'την τιμή των όπλων', για κάποιους παλιούς και για λίγους νεώτερους που θέλουν να μάθουν. Τα έθιμα τ' Αι Γιαννιού, όπως και πολλά άλλα, έχουν πεθάνει στο νησί και είμαι της άποψης πως καλά έκαναν αφού δεν εκφράζουν την εποχή μας. Τα τηρούσαμε μέχρι και τη δεκαετία του 70, όταν ακόμα οι γειτονιές λειτουργούσαν ως κυψέλες συναναστροφής και διασκέδασης. Θυμάμαι τον μπάρμπα Φιλίντα στο Κοτρώνι που 'άνοιγε' τον καλύτερο κλήδονα στο χωριό και τα πιπεράτα στιχάκια του δεν είχαν τέλος σκορπώντας αμείωτο κέφι. Κλήδονας σημαίνει πρόγνωση κι αποτελεί λαϊκή μαντική παράδοση με ρίζες στην αρχαιότητα, κατά την οποία οι άγαμες θυγατέρες προσπαθούσαν να μαντέψουν το μέλλοντα γαμπρό! Την παραμονή, οι ανύπαντρες πήγαιναν το καταμεσήμερο σ' ένα ασκίαστο πηγάδι και γέμιζαν ένα πήλινο δοχείο το οποίο έπρεπε να μεταφέρουν χωρίς μιλιά, εξ ου και 'αμίλητο νερό', σ' ένα σπίτι της γειτονιάς. Εκεί έριχναν προσωπικά αντικείμενα, συνήθως χειροποίητα ψευτοχρυσαφικά, τα ριζικάρια, γι' αυτό ο Αι Γιάννης λέγεται και ριζικάρης -όπως λέγεται και ριγανάς επειδή τώρα μαζεύεται κι η ρίγανη- . Το πήλινο δοχείο με το νερό και τ' αντικείμενα, το σκέπαζαν με κόκκινο ύφασμα, το έδεναν -'κλείδωναν', και το τοποθετούσαν σε ανοιχτό χώρο όλη τη νύχτα με την ευχή πως το βράδυ θα έβλεπαν το γαμπρό! Τα δε αρσενικά μάζευαν τους 'μάηδες' απ' τις πόρτες των σπιτιών για να τους κάψουν τη νύχτα στις φωτιές που άναβαν σε κάθε συνοικία. Πηδώντας ο καθένας τρεις φορές πάνω απ' τη φωτιά, θεωρούταν πως ξόρκιζε όλα τα κακά και θα ήταν καλότυχος. Ανήμερα τ' Αι- Γιαννιού το βράδυ, μαζεύονταν όλοι στις αυλές των σπιτιών όπου θα 'άνοιγε' ο κλήδονας. Τότε ανάμεσα σε γέλια και χαρές, ακουγόταν ένα δίστιχο που υποτίθεται πως αφορούσε το μέλλον κάποιας απ' τις κόρες με τα αντικείμενα. Ο νοικοκύρης τραβούσε ένα απ' το δοχείο στα τυφλά και τότε έβλεπαν σε ποια αντιστοιχούσαν τα λόγια. Κλείνοντας αυτό το άρθρο θα πω πως είμαι κατά και στην αναπαράσταση τέτοιων εθίμων γιατί νομίζω πως καταντά κοροϊδία, εκτός κι αν εκφράζει πραγματικά ακόμα κάπου κάποιους ανθρώπους...