Μεσημέρι Δευτέρας. Το κουδούνι χτυπά και δεκάδες μαθητές κατηφορίζουν την οδό Μαρασλή. Στον τρίτο όροφο του 26ου ΓΕΛ Αθηνών (Μαράσλειο) 13 μαθητές της Α' και Β' τάξης περιεργάζονται τα υφάσματα με τα οποία θα κατασκευάσουν τα αλεξίπτωτα του δορυφόρου τους. Ενός δορυφόρου που θα έχει το μέγεθος κουτιού αναψυκτικού!

Δέκα σχολεία συμμετέχουν εφέτος στον 2ο πανελλήνιο διαγωνισμό διαστημικής «CanSat», που διοργανώνεται από τη SPIN - Space Innovation. Παιδιά που μαζί με τους καθηγητές τους κάθονται στα ίδια θρανία, μελετούν, σχεδιάζουν και κατασκευάζουν τον δικό τους δορυφόρο ύψους 11,5 εκ. και διαμέτρου 6,6 εκ., ο οποίος θα εκτοξευθεί τον Απρίλιο με ειδικό πύραυλο σε ύψος 1 χιλιομέτρου.

Οπως εξηγεί ο κ. Τάκης Λάζος, καθηγητής Φυσικής στο 26ο ΓΕΛ Αθηνών, κατά τη διάρκεια της καθόδου το κάθε CanSat θα πραγματοποιήσει μετρήσεις γεωγραφικών συντεταγμένων, ατμοσφαιρικής πίεσης και θερμοκρασίας. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να προτείνει και μια δευτερεύουσα αποστολή έμπνευση των μαθητών, η οποία θα περιλαμβάνει την κατασκευή και εκτόξευση δύο CanSat τα οποία θα επικοινωνούν μεταξύ τους.

Πέρυσι η ομάδα CanCan του Μαράσλειου Λυκείου εκπροσώπησε τη χώρα μας στη Γερμανία όπου πραγματοποιήθηκε ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός. «Οση τύχη μάς περίσσεψε στην Ελλάδα μάς έλειψε στη Γερμανία» λέει ο κ. Λάζος, καθώς εξαιτίας βραχυκυκλώματος ο δορυφόρος τους δεν μπόρεσε να στείλει δεδομένα και μετρήσεις, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν να τον εντοπίσουν.

«Ο σκοπός της περσινής αποστολής μας ήταν ο εντοπισμός πυρκαγιών μέσω υπέρυθρης κάμερας. Φέτος η αποστολή μας είναι παρόμοια. Το κουτάκι μας όμως είναι χωρισμένο στα δύο. Αποτελείται από το θυγατρικό και το μητρικό. Το θυγατρικό θα έχει τις κάμερες και τα περισσότερα εξαρτήματα» περιγράφει η Ευγενία Λεωνίδα, με την Ιωάννα Φατούρου να προσθέτει: «Μας ενδιαφέρει να βρούμε το θυγατρικό που θα έχει και όλα τα στοιχεία». Μάλιστα, για να αποτραπεί το περυσινό «φιάσκο» της Γερμανίας, θα εγκαταστήσουν ένα σύστημα ανάκτησης το οποίο σε απόσταση 30 μέτρων από τον δορυφόρο θα στέλνει σήμα στο κινητό των παιδιών ώστε να γνωρίζουν ότι το CanSat είναι κάπου εκεί τριγύρω.

Η γνώση και η τεχνολογία που απαιτείται είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ωστόσο οι μαθητές δεν δυσανασχετούν ούτε απογοητεύονται. «Ξεκινάς χωρίς να ξέρεις τίποτα. Περνώντας οι μήνες συνειδητοποιείς πόσα πράγματα έχεις μάθει που στην αρχή σού φαίνονταν πάρα πολύ δύσκολα. Είναι πάρα πολύ ωραία εμπειρία» υποστηρίζει η Σαβίνα Πουρνάρα.

Ζωή σε άλλους πλανήτες θα αναζητήσουν οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Αλοννήσου, οι οποίοι θα «ταξιδέψουν» για πρώτη φορά εφέτος... στο Διάστημα. «Ο γεωγραφικός μας αποκλεισμός μάς οδηγεί να συμμετέχουμε σε τέτοιες δράσεις για να τον σπάσουμε ολίγον τι. Τα παιδιά ψάχνουν μια αφορμή για να δουν κάτι το διαφορετικό. Αν και είναι χρονοβόρο και κουραστικό, το κυνηγάμε» σχολιάζει στο «Βήμα» ο κ. Δημήτρης Μαμούρας, καθηγητής Φυσικής και υπεύθυνος της ομάδας «x-alon».

Το σχολείο της Αλοννήσου συναγωνίζεται ομάδες που είτε έχουν την εμπειρία του προηγούμενου διαγωνισμού είτε ασχολούνται αρκετό καιρό με τη ρομποτική και τον προγραμματισμό. «Απορήσαμε που τα πήγαμε τόσο καλά στην πρώτη φάση. Υπήρξε ένας ενθουσιασμός στην αρχή από τα παιδιά. Το χάρηκαν πολύ. Στη συνέχεια πιάσαμε δουλειά. Αρχικά να μάθουμε το αντικείμενο, γιατί ακόμα και για εμένα ήταν δύσκολο. Χρειάστηκε αρκετό διάβασμα για να τα βάλουμε σε μια σειρά. Κάθισα κι εγώ στα θρανία μαζί με τους μαθητές μου» αναφέρει ο κ. Μαμούρας.

Παρ' όλα αυτά, η δευτερεύουσα αποστολή της ομάδας από τις Σποράδες είναι αρκετά φιλόδοξη. Οι 10 μαθητές της Α' Λυκείου θα διερευνήσουν την πιθανότητα ύπαρξης ζωής ή εάν ο υποθετικός πλανήτης στον οποίο θα προσγειωθεί ο δορυφόρος τους πληροί τις προϋποθέσεις για φιλοξενία ζωής. Στη δεύτερη περίπτωση θα προχωρήσουν στη διασπορά μικρής ποσότητας σπόρων φυτών, η ανάπτυξη των οποίων μπορεί να συμβάλει σε έναν μελλοντικό και συνάμα υποθετικό εποικισμό του πλανήτη. Οπως εξηγεί στο «Βήμα» η Υρώ Μαμούρα, πρόκειται για μια «πρωτότυπη ιδέα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Τώρα δουλεύουμε το πώς θα χωρέσουν όλα μέσα στο κουτάκι».

Αυτόνομη προσγείωση στα Γιάννενα

Η ομάδα του 7ου ΓΕΛ Ιωαννίνων μετά την τρίτη θέση που κατέκτησε πέρυσι έβαλε τον πήχη ψηλότερα και ξεκίνησε άμεσα την προετοιμασία της επόμενης συμμετοχής της. Οι 11 μαθητές μαζί με τους υπεύθυνους καθηγητές κ.κ. Νίκο Μαρέτα και Γιώργο Σκαργιώτη εργάζονται πυρετωδώς ώστε ο δορυφόρος τους να προσεδαφιστεί σε καθορισμένο σημείο. «Αυτό που θα επιχειρήσουμε είναι κάτι το οποίο δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στην Ευρώπη. Προφανώς δεν περιμένουμε να προσγειωθεί στα δύο μέτρα από το σημείο που θα του ορίσουμε, είναι κάτι που δεν έχουν καταφέρει ούτε κάποια γιαπωνέζικα πανεπιστήμια αεροναυπηγικής. Πέρυσι ο δορυφόρος μου βρέθηκε στα 1.100 μέτρα, εάν φέτος καταφέρουμε και προσγειωθεί σε μια απόσταση 100 μέτρων θα είναι μεγάλη επιτυχία» εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Μαρέτας. «Κατεβαίνουμε φιλόδοξα στον διαγωνισμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε τη θέση που θα λάβουμε». Χάρη στους χορηγούς της ομάδας «Zephyrus II» το εργαστήριο του σχολείου κοσμεί από εφέτος ένας τρισδιάστατος εκτυπωτής που συμβάλλει στην κατασκευή του δορυφόρου. «Ο δορυφόρος μας είναι σχεδόν λειτουργικός» λέει ο μαθητής της Β’ Λυκείου Κώστας Λώλος, υπογραμμίζοντας πως «αν και ο βαθμός δυσκολίας της αποστολής αυξήθηκε σε σχέση με πέρυσι, εμείς έχουμε την εμπειρία στο πώς πρέπει να κινηθούμε και τι πρέπει να κάνουμε». Μαζί με τον Κώστα Πήλιο, μαθητή της Γ’ Λυκείου, αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της ομάδας. Και οι δύο είχαν προσωπικό ενδιαφέρον για τα ηλεκτρονικά και τις κατασκευές αντίστοιχα. «Μας δόθηκε μια ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε όλες αυτές τις γνώσεις που είχαμε συγκεντρώσει από προσωπικά χόμπι και ασχολίες και να τις κάνουμε πράξη. Πράγματα που όχι μόνο δεν διδασκόμαστε στο σχολείο αλλά δεν υπάρχει και κάποιος χώρος για να τα εφαρμόσουμε» σχολιάζει ο Κώστας Πήλιος, με τον έτερο Κώστα να προτρέπει τους συνομηλίκους του να συμμετάσχουν και αυτοί. «Είναι μια εμπειρία που θα μπορέσει να τους βοηθήσει στις σπουδές τους ή στην επαγγελματική τους πορεία. Γιατί υπάρχουν και παιδιά που φτάνουν, για παράδειγμα, στις σχολές ηλεκτρολόγων μηχανικών και δεν γνωρίζουν από συνδεσμολογία. Είναι μια εμπειρία που θεωρώ ότι πρέπει να ζήσουν πολλά παιδιά». Στον μαθητικό διαγωνισμό συμμετέχουν επίσης το Γενικό Λύκειο Εκπαιδευτηρίου Πάνου, το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης, το Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο Πειραιά, το 1ο ΕΠΑΛ Πρέβεζας, το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Ρομποτικής ROBOTONIO, το Λύκειο της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και ο σύλλογος RoboSpecialists Ξάνθης.