Η πρόσφατη αναστολή της απόφασης που επέτρεπε τη λειτουργία μηχανότρατων εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου – Βορείων Σποράδων έκλεισε, έστω προσωρινά, μια επικίνδυνη παρένθεση. Δεν έλυσε όμως το πρόβλημα. Αντίθετα, φώτισε με οδυνηρή σαφήνεια το πόσο ευάλωτη παραμένει η προστασία μιας περιοχής διεθνούς περιβαλλοντικής αξίας — και πόσο εύκολα μπορεί να διολισθήσει σε λάθη, πιέσεις και αφελείς παραδοχές.

 

Το ζήτημα δεν αφορά μόνο ένα αλιευτικό εργαλείο.

Αφορά το μέλλον της Αλοννήσου, των Βορείων Σποράδων και της τοπικής οικονομίας που στηρίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στον τουρισμό, στο περιβάλλον και στη φήμη του.

 

 

Η αιφνιδιαστική άρση της απαγόρευσης τον Μάιο δεν μπορεί να ιδωθεί ως απλή διοικητική αστοχία. Αποκάλυψε ένα βαθύ κενό συντονισμού μεταξύ υπουργείων και φορέων. Το προστατευτικό πλαίσιο του Πάρκου, που θα έπρεπε να λειτουργεί ως αδιαπέραστη ασπίδα, αποδείχθηκε εύθραυστο.

 

 

Διακινείται η άποψη ότι η παρουσία των μηχανότρατων στα βαθιά νερά δεν επηρεάζει την παράκτια αλιεία.

 

Οι μικροί παράκτιοι ψαράδες των Σποράδων δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αλιευτικά εργαλεία που «σκουπίζουν» τον βυθό σε λίγες ώρες. Τα ψάρια που λείπουν από τα βαθιά λείπουν και από τα ρηχά. Και οικοσύστημα που τραυματίζεται δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ «νόμιμων ζωνών» και «ορίων χαρτών».

 

Είναι αυταπάτη και μεγάλη αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι η άρση της απαγόρευσης εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία.

Η τοπική κοινωνία είναι οι εκατοντάδες ερασιτέχνες, οι δεκάδες παράκτιοι ψαράδες — όχι οι πλοιοκτήτες μεγάλων μηχανότρατων που δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα.

 

 

Τα έσοδα του Πάρκου αυξάνονται χρόνο με το χρόνο. Ο κόσμος έρχεται για να δει:

 

καθαρή θάλασσα, ζωή στα νερά, περιβαλλοντική σοβαρότητα και μια περιοχή που αντιστέκεται στο μοντέλο της εξάντλησης.

 

Το ΣτΕ, Δ τμήμα, αρ. απόφασης 1382/2025, απέρριψε προσφυγή  υποστηρίζοντας ότι η πολιτεία έχει τεκμηριώσει επαρκώς γιατί επιβάλλει εισιτήριο στη ζώνη Α του εθνικού θαλάσσιου πάρκου, δεχόμενο ότι ανάλογα μέτρα λαμβάνονται σε όλο τον κόσμο. 

 

Όσον αφορά την εξαίρεση των κατοίκων της Αλοννήσου, το δικαστήριο έκρινε ότι η διάταξη δεν δημιουργεί δυσμενή διάκριση, αφού οι κάτοικοι των άλλων νησιών «δεν τελούν προδήλως υπό συνθήκες όμοιες ή ανάλογες με τους μόνιμους κατοίκους της Αλοννήσου».

 

Είναι η βάση του τουριστικού μοντέλου της Αλοννήσου.

 

Η υποβάθμιση του Πάρκου πλήττει όχι μόνο τη βιοποικιλότητα, αλλά: το βασικό brand του νησιού, τη βιωσιμότητα του τουρισμού, το εισόδημα των κατοίκων και τη μακροπρόθεσμη προοπτική των Σποράδων.

 

Η επιστολή των πλοιοκτητών: όταν η συζήτηση ξεκινά από λάθος αφετηρία

 

Η πρόσφατη ανοιχτή επιστολή δύο πλοιοκτητών προς τον Πρωθυπουργό περιγράφει μια εικόνα αδικίας. Σωστό το δικαίωμα να υπερασπίζεται κανείς το επάγγελμά του.

Όμως η επιστολή αποσιωπά το βασικό:

 

Οι μηχανότρατες έχουν αλιευτική ισχύ δυσανάλογη με οποιαδήποτε μικρής κλίμακας δραστηριότητα.

 

Και το αίτημα να επιτραπεί η λειτουργία τους σε μια από τις πιο προστατευμένες περιοχές της Μεσογείου δεν είναι «δίκαιο αίτημα».

Είναι αίτημα ιδιοτελές, που σχετίζεται με συγκεκριμένα συμφέροντα και όχι με την κοινωνία των Σποράδων.

 

Η πρόσφατη παρουσία της μηχανότρατας ελληνικής σημαίας (SIDI NN03) εντός των ορίων του Πάρκου και η καταγραφή της το επιβεβαιώνουν. Επίσης αποκάλυψαν ότι η επιτήρηση είναι αποσπασματική και δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική. 

Επιπλέον δικαιώνει αυτούς που ανησυχούν πως η άρση της απαγόρευσης είναι πρόσκληση προς όλες τις μηχανότρατες του Αιγαίου να ψαρεύουν στην περιοχή του πάρκου.

 

 

Η καταστροφή ενός βυθού δεν αποκαθίσταται σε ανθρώπινη κλίμακα.

Δεν επιστρέφει σε πέντε ή δέκα χρόνια.

Μπορεί να μην επιστρέψει ποτέ.

 

Η Αλόννησος δεν έχει περιθώριο για τέτοιες αυταπάτες.

 

Και η αφέλεια, όταν αφορά το μέλλον της θάλασσας, δεν είναι απλώς λάθος στάση.

Είναι κίνδυνος.