Δυο λόγια για τη σειρά αυτή των άρθρων: Είναι μια σύντομη, πρακτική δημόσια συζήτηση, σε έξι άρθρα, για το πού πηγαίνει η Σκιάθος. Για την ταυτότητα του νησιού, την τοπική οικονομία, τον τουρισμό, την τεχνολογία, τους νέους. Όχι για να ασκηθεί κριτική στους πάντες, αλλά για να στοχαστούμε τι είναι η Σκιάθος σήμερα, και τι μπορεί να είναι το 2035 ή 2055, 65…95…

Μέρος 1^ο: Το νησί που έγινε απ’ όλα και τελικά τίποτα

Η Σκιάθος είναι ένα νησί που αγαπήθηκε. Από τους κατοίκους της, από όσους κατάγονται από εκεί, αλλά και από χιλιάδες επισκέπτες που επιστρέφουν κάθε χρόνο. Δεν της λείπει τίποτα από φυσική ομορφιά. Έχει παραλίες, βουνό, θάλασσα, αλλά έχει και ιστορία, ανθρώπους με ταλέντο και φιλότιμο. Κι όμως, παρότι έχει όλα τα «φόντα», δεν κατάφερε ποτέ να γίνει κάτι καθαρό και διακριτό ως τουριστικός προορισμός. Δεν έγινε "brand", δεν έγινε αφήγηση. Έγινε… λίγο απ’ όλα.

Αν ρωτήσεις κάποιον γιατί έρχεται στη Σκιάθο, θα σου απαντήσει με γενικότητες: «είναι ωραία», «έχει παραλίες», «είναι πράσινο νησί». Αυτά όμως ισχύουν για δεκάδες – αν όχι εκατοντάδες – νησιά ανά την Ελλάδα και τον κόσμο. Τι είναι αυτό που κάνει τη Σκιάθο μοναδική; Τι αφήνει στον επισκέπτη όταν φύγει; Ποιο είναι το "αποτύπωμα" που του μένει;

Στην πραγματικότητα, το νησί κινήθηκε πάντοτε αποσπασματικά. Κάποια περίοδο δοκιμάσαμε τη «μυκονοποίηση»: πάρτι, beach bars, λίγο lifestyle, στόχευση σε νεανικά γκρουπ. Κάποτε επιχειρήθηκε μια στροφή στον πολιτισμό, κυρίως στη βάση της μνήμης του Παπαδιαμάντη. Άλλοτε πάλι θελήσαμε να γίνουμε luxury – συνεχίζοντας όμως να πουλάμε «special omelet» στις παραλίες του νησιού. Και τελικά, βασιζόμαστε στις πτήσεις τσάρτερ και στην ποσότητα επισκεπτών, κυρίως από την κραταιά αγορά της Αγγλίας, που διαχειρίζονται και επιμελούνται κάποιοι επαΐοντες «εντός εκτός κι επί τα αυτά». Ποτέ δεν φτιάξαμε ένα συνεκτικό μοντέλο που να απαντά στο απλό ερώτημα: ποιοι είμαστε, τι προσφέρουμε, πού θέλουμε να πάμε;

Η αλήθεια είναι σκληρή: η Σκιάθος δεν έχει αποφασίσει ακόμη τι είναι. Και όταν δεν αποφασίζεις, κάποια στιγμή αποφασίζουν άλλοι για σένα – και συνήθως όχι προς όφελός σου. Έτσι, σήμερα έχουμε τουρισμό, αλλά χωρίς ταυτότητα. Έχουμε πλήθος, αλλά όχι χαρακτήρα. Έχουμε σεζόν, αλλά όχι στρατηγική. Έχουμε μέλλον, αλλά όχι προσδοκία.

Αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Οι αλλαγές στην παγκόσμια αγορά τουρισμού είναι ραγδαίες: αυξάνεται η σημασία της εμπειρίας, της ποιότητας, της βιωσιμότητας. Οι επισκέπτες δεν ψάχνουν απλώς ήλιο και θάλασσα – ψάχνουν αυθεντικότητα. Αν εμείς δεν τους τη δώσουμε, θα τη βρουν αλλού.

Και δεν είναι μόνο ζήτημα τουρισμού. Είναι θέμα ταυτότητας, οικονομίας, μέλλοντος. Είναι ουσία ζωής για εμάς και τα παιδιά μας. Αν δεν ξέρεις τι είσαι, δεν μπορείς να σχεδιάσεις ούτε τι θες να γίνεις. Και αυτό ισχύει και για έναν άνθρωπο και για έναν τόπο.

Στο επόμενο άρθρο: Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού – Ο κίνδυνος του “ενός πνεύμονα”. Πόσο εξαρτημένοι είμαστε από τον τουρισμό; Ποιες άλλες δραστηριότητες έχουν εξαφανιστεί; Τι κινδύνους κρύβει αυτή η "μονοκαλλιέργεια" για την οικονομία του νησιού;