Με ιδιαίτερη χαρά και τιμή ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Η Σκιάθος", ο Δήμος Σκιάθου και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, παρουσίασαν μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες των εικαστικών και της αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα στην Ελλάδα, τον Δημήτρη Πικιώνη. Η έκθεση «Δημήτρης Πικιώνης: Σχήμα και Μορφή», υπό την επιμέλεια του Μουσείου Μπενάκη. 

Ευγενικά φιλοξενείται στην Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ένα κοινόβιο που αποτελεί σύμβολο του 18 ου αιώνα και αναχωνεύει χρόνια ελληνικής παράδοσης, ίσως το σημαντικότερο κέντρο της πατερικής φιλοκαλίας.

Γενικότερος στόχος του Συλλόγου τα τελευταία χρόνια είναι η προώθηση προσώπων που ασχολούνται με την ελληνική αυτοσυνειδησία και το πνεύμα του «νησιού των λογίων», της Σκιάθου . ή αλλιώς με τη μεταγενέστερη συνέχιση των αλληλένδετων κρίκων αυτής της ελληνοκεντρικής συνείδησης που έχει ονομαστεί και Σχολή του Παπαδιαμάντη. Η παρούσα έκθεση αποτελεί μια επισκόπηση του έργου του Δημήτρη Πικιώνη, αρχιτεκτονικού, ζωγραφικού και στοχαστικού. Το ήθος της διδαχής των κειμένων του δημιουργεί ένα κοινό άξονα προσφοράς μ’ αυτήν της φιλοκαλικής παράδοσης και του Παπαδιαμαντικού λόγου.

Ο αναστοχασμός στο έργο του Πικιώνη θυμίζει έντονα το μονοπάτι που κατασκεύασε στον Λόφο των Μουσών: αργά ανεβαίνει κανείς κοπιάζοντας, ώσπου στο τέλος ανακαλύπτει τον εαυτό του, αντικρίζοντας την Ακρόπολη. Ο Πικιώνης προσφέρει στην πολιτιστική μας καθημερινότητα την ομορφιά της Ελληνικής και Βυζαντινής παράδοσης, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική, που είναι από τα κύρια ζητούμενα αισθητικής του σήμερα, αλλά και στο πνεύμα. Μέσα από τη σύνθεση του τοπικού, του θείου και του οικουμενικού, και τις σταθερές χρήσεις των μορφών, ο στοχαστής αρχιτέκτονας καταλήγει πάντα στο απλό, το «ελάχιστο», το οποίο είναι και το αληθινό. Όπως αναφέρεται στο περιοδικό που στάθηκε το ιδεόγραμμα του οράματός του, το Τρίτο μάτι, «όταν πρόκειται για τέχνη, και γενικώτερα, όταν πρόκειται κανείς να βγει απ’ το τετριμμένο, τους κοινούς τόπους της καθημερινής ζωής, χρειάζεται μια δυνατότερη, νέα, δραματικώτερη ΟΡΑΣΗ, χρειάζεται ένα ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ».

Οφείλονται θερμές ευχαριστίες στους συμβαλλόμενους φορείς σε αυτή τη σύμπραξη που προωθεί τον πολιτισμό στη Σκιάθο., 

Στο πλαίσιο των εγκαινίων της έκθεσης, έγιναν δύο ομιλίες από διακεκριμένους επιστήμονες της Ισπανίας με ειδίκευση στο έργο του Πικιώνη, τον Χάρη Παπούλια (Universidad Complutense de Madrid) και την

Covadonga Blasco Veganzones (Escuela de Profesiones Artísticas, Círculo de BellasArtes) ενώ χαιρέτησαν η πρόεδρος του Συλλόγου κα Κατερίνα Χατζηκωνσταντίνου ο καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Ζουράρις, η επιμελήτρια της έκθεσης από το Μουσείο Μπενάκη, Ναταλία Μπούρα και ο Δήμαρχος Σκιάθου, Θοδωρής Τζούμας.

Ἐν βένθεει καρδίας. Ὁ Δ. Πικιώνης καὶ τὸ παράδοξον μιᾶς Βυζαντινῆς Πρωτοπορίας.

Χάρης Παπούλιας, Universidad Complutense de Madrid

 Δύση και Ανατολή, παγανισμός και χριστιανισμός, πρωτοπορία και παράδοση, μοντερνισμός και κλασικισμός, λίθος και τσιμέντο. Δύο σαρωτικά ρεύματα σμίγουν στο πνεύμα του Δημήτρη Πικιώνη, προωθώντας το έργο του προς μια αισθητική ανάταση, μια «μυστική ανάλυση της μορφής, του χρώματος και της ύλης», όπως έλεγε ο ίδιος, που υπερβαίνει κάθε αντίφαση. Στην παρούσα ομιλία προτείνουμε μια προσέγγιση της αισθητικής του, φωτισμένη από τις αρχαίες και βυζαντινές πηγές του, τοποθετώντας την στονεοελληνικό πνευματικό της πλαίσιο, μέσα από το έργο του Άγγελου Σικελιανού, του Χρήστου Γιανναρά και του Φώτη Κόντογλου, μεταξύ άλλων.

Διάλεξη Χάρη Παπούλια για τον Δημήτρη Πικιώνη:

La Bauhaus bizantina / Το βυζαντινό Μπάουχαους

https://youtu.be/JgyJMljwNVQ?si=_8j3kOpHk58S97oQ&t=110

 Πέρα από μια αισθητική τοπογραφία: τρεις προσεγγίσεις στον Δημήτρη Πικιώνη

Covadonga Blasco Veganzones / Escuela de Profesiones Artísticas, Círculo de BellasArtes

Με συνείδηση ως προς την απαιτητικότητα που συνεπάγεται η αναζήτηση της ομορφιάς, ο Δημήτρης Πικιώνης αγκάλιασε την αντίφαση για να αποτυπώσει στην αρχιτεκτονική του τη σοφία ενός ολόκληρου λαού. Τρία αρχιτεκτονικά στοιχεία —ένα παράθυρο, μια πέτρα και ένα χαρτί— θα χρησιμεύσουν ως νήμα για να φωτίσουν την πολυπλοκότητα και την ομορφιά του έργου του. Αρχιτέκτονας, ζωγράφος και στοχαστής, ο Πικιώνης έκανε το τοπίο —την υπεράσπιση και τηναναγνώρισή του— τον θεμελιώδη σκοπό της ζωής του.