Η Ορθόδοξη μαρτυρία για τα αθώα παιδιά θύματα επιθέσεων | Γράφει ο π. Παντελεήμων Χούλης
2025-06-04 19:08:38
Η 4η Ιουνίου, θεσπισμένη από τον ΟΗΕ το 1982, αναδεικνύει τη σπαρακτική πραγματικότητα των αθώων παιδιών-θυμάτων επιθέσεων, βίας και πολέμου που δυστυχώς στις ημέρες μας ως παγκόσμια γεγονότα γιγαντώνονται.
Μην ξεχνάμε όμως και τα αγέννητά παιδιά.
Στην Ορθόδοξη Παράδοση, η παιδική αθωότητα δεν είναι μόνο κοινωνική αξία· είναι θεολογική αποκάλυψη: η αμυγδαλόχρωμη εικόνα του Θεού στον άνθρωπο πριν τη διαστρέψει το θέλημα.
«Ἄφετε τὰ παιδία ἐρχεσθαι πρός με…» (Μαρκ. 10,14).
Ορθόδοξη ανθρωπολογία και το μυστήριο του παιδιού
Η Ορθόδοξη Θεολογία θεωρεί κάθε παιδί φορέα της καθαρής εικόνας του Θεού, με πλήρη προσωπική υπόσταση από τη σύλληψη [1]. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης διδάσκει ότι τα βρέφη, έστω και χωρίς συνειδητό λόγο, παραμένουν δεκτικά της θείας αγάπης και ζωής [2]. Η ψυχή τους είναι οικότοπος της χάριτος και όχι απλός χώρος αναμονής ενηλικίωσης.
Τα Νήπια της Βηθλεέμ: Λειτουργική και θεολογική μαρτυρία
Η Εκκλησία μνημονεύει στις 29 Δεκεμβρίου τα Άγια Νήπια, που σφαγιάστηκαν από τον Ηρώδη για χάρη του Χριστού (Ματθ. 2,16-18). Δεν τιμώνται μόνο ως θύματα, αλλά και ως πρώτοι Μάρτυρες του Χριστού, «ἀντὶ Χριστοῦ ἀπέθανον» [3]. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης υπογραμμίζει ότι η σφαγή τους ήταν συμμετοχή στο σχέδιο της θείας οικονομίας [4].
Η Εκκλησία έναντι της παιδικής βίας
Ο λόγος των Πατέρων ενάντια στη βία, ιδιαίτερα κατά των παιδιών, είναι προφητικός. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος καταδικάζει όσους καταδυναστεύουν τους ευάλωτους και τους μικρούς [5]. Σήμερα, οι μορφές παιδικής βίας έχουν πολλαπλασιαστεί: πόλεμος, trafficking, σεξουαλική κακοποίηση, παραμέληση, αμβλώσεις. Η Εκκλησία ως σώμα καλείται να εναντιωθεί ενεργά – ποιμαντικά, κοινωνικά και θεσμικά [6].
4. Αθώα παιδιά ως Μάρτυρες: Παιδική Αγιότητα στην Ορθοδοξία
Πέρα από τα βρέφη της Βηθλεέμ, η Εκκλησία τιμά παιδομάρτυρες όπως:
Άγιος Κήρυκος (3 ετών),
Άγιος Γαβριήλ του Μπιαλιστόκ (6 ετών, 1690)·
Άγιος Ρωμαίος ο Παις (Νεομάρτυρας).
Τα πρόσωπα αυτά αποδεικνύουν πως η παιδική ηλικία δεν είναι πνευματικά άδεια, αλλά ικανή για αγιότητα και μαρτυρία [7].
Η Παιδική αθωότητα ως σημείο εσχατολογίας
Η παιδική αγνότητα λειτουργεί ως εικόνα της εσχατολογικής κατάστασης του ανθρώπου. Ο Χριστός ζητά επιστροφή στο ήθος του παιδιού ως προϋπόθεση για την είσοδο στη Βασιλεία (Ματθ. 18,3). Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος σημειώνει ότι το παιδί είναι φορέας του "ανοικτού εαυτού", που είναι θεμελιώδης στην ορθόδοξη ανθρωπολογία [8].
Ορθόδοξη διακονία και ποιμαντική για τα παιδιά θύματα
Η Εκκλησία δεν έχει μόνο ευχή και λόγο· έχει και ευθύνη. Το Assembly of Canonical Orthodox Bishops of the USA εξέδωσε το 2017 ειδικό εγχειρίδιο για την προστασία των παιδιών στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τονίζοντας την ανάγκη θεσμικής πρόληψης, διαφάνειας και ευαισθητοποίησης [9].
Η Ορθόδοξη ποιμαντική προσέγγιση στα παιδιά θύματα τραύματος οφείλει να συνδυάζει:
θεραπευτική ακρόαση και πνευματική υποστήριξη,
παιδαγωγική ενσυναίσθηση,
καθώς και κοινοτική αποκατάσταση εντός μιας ασφαλούς και ελπιδοφόρας ενοριακής ζωής [10].
Η ποιμαντική θεολογία προτρέπει στη συμμετοχική επανένταξη του τραυματισμένου παιδιού στη λειτουργική και μυστηριακή ζωή· όχι ως "μειονεκτούντος", αλλά ως «μικρού Χριστού».
Η Εκκλησία δεν θεραπεύει μόνο με τα μυστήρια, αλλά και με τη βιωματική κοινωνία αγάπης – μέσα από τη σχέση, την αποδοχή και την εν Χριστώ αναδοχή του άλλου μέσα στην εκκλησιαστική κοινότητα .
Ο Άγιος Παΐσιος έλεγε:
«Τα παιδιά είναι καθρέφτες του ουρανού· γι’ αυτό και ο διάβολος τα χτυπά πιο πολύ».
Συμπέρασμα
Η Διεθνής Ημέρα για τα Αθώα Παιδιά Θύματα Επιθέσεων, μέσα στο φως της Ορθοδοξίας, είναι ευκαιρία μετάνοιας, μνήμης και ενεργητικής ευθύνης.Τα παιδιά είναι οι ήσυχες κραυγές της εσχατολογικής αλήθειας: ό,τι κάνουμε σε αυτά, το κάνουμε στον Χριστό (Ματθ. 25,40).
~~~~~~~~~~~~~~~~
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Yannaras, Christos. The Freedom of Morality, St. Vladimir`s Seminary Press, 1984.
2. Gregory of Nyssa. On the Soul and the Resurrection, PG 46, 12–160.
3. Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμος Δ`, Εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 189.
4. Νικόδημος Αγιορείτης, Συναξαριστής τῶν Δώδεκα Μηνῶν, τόμ. 1ος, Εκδ. Παπαδημητρίου, Αθήνα 1978, σ. 588.
5. John Chrysostom, Homilies on the Statues, PG 49, 15–208.
6. Ware, Kallistos (Bishop). The Orthodox Way, St. Vladimir`s Seminary Press, 1995.
7. Louth, Andrew. Introducing Eastern Orthodox Theology, SPCK, 2013, σ. 156–159.
8. Λουδοβίκος, Νικόλαος. Πρόσωπο και έρως: Η οντολογία του προσώπου στην πατερική θεολογία, Εκδ. Δόμος, Αθήνα 1992.
9. Assembly of Canonical Orthodox Bishops of the USA. Protecting Children in the Orthodox Church: A Guide, 2017. www.assemblyofbishops.org
10. Theokritoff, Elizabeth. Living in God`s Creation: Orthodox Perspectives on Ecology, SVS Press, 2009, κεφ. 6: “Children and the Image of Hope”.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ