Η Προτεινόμενη Απαγόρευση Κατασκευών στη Σκιάθο το Καλοκαίρι: Ένα Δίκοπο Μαχαίρι για το Μέλλον του Νησιού | του Γιώργου Λάζου (*)
2025-05-28 07:03:34
Το νησί μας βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Μια πρόσφατη εισήγηση της τοπικής δημοτικής επιτροπής, έτοιμη να εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, επιδιώκει να επιβάλει μια σαρωτική απαγόρευση διαφόρων οικοδομικών εργασιών κατά τους κρίσιμους καλοκαιρινούς μήνες. Αναμφίβολα, υπάρχει πλήρης σεβασμός στο τουριστικό μας προϊόν και στους επισκέπτες μας, οι οποίοι επιλέγουν το νησί μας για την ηρεμία και την ομορφιά του. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να αναγνωρίσουμε πως το νησί μας είναι ένας ζωντανός οργανισμός σε συνεχή κίνηση και ανάπτυξη και όχι ένα τεχνητό σκηνικό. Ενώ ο δηλωμένος στόχος της νέας ρύθμισης είναι πιθανότατα η διατήρηση της ηρεμίας και της αισθητικής για τους τουρίστες, η προτεινόμενη ρύθμιση, που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2026, συνεπάγεται πληθώρα δυνητικών συνεπειών που χρήζουν προσεκτικής εξέτασης, ιδίως δεδομένης της μη ανακοινωθείσας φύσης της πριν από τις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Ο πυρήνας της προτεινόμενης ρύθμισης στοχεύει τις «ενοχλητικές εργασίες» – συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βαρέων μηχανημάτων, των σοβαντισμάτων με πρέσα, των εκσκαφών, των μπετών και της μεταφοράς εκσκαφέντων υλικών. Οι προτεινόμενες περίοδοι περιορισμού είναι εκτεταμένες: από 1η Απριλίου έως 30 Οκτωβρίου για έργα εντός της πόλης της Σκιάθου, και από 15 Μαΐου έως 15 Οκτωβρίου για το υπόλοιπο νησί. Οι παραβάσεις θα επισύρουν σημαντικά πρόστιμα, κυμαινόμενα από τιμωρητικά €2.000 έως αστρονομικά €40.000. Ενώ τα δημόσια έργα και οι περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης εξαιρούνται με περιορισμούς, τα ιδιωτικά έργα, τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής ανάπτυξης και επένδυσης, αποκλείονται σε μεγάλο βαθμό.
Υπάρχουσα Νομοθεσία, η Λύση της Εφαρμογής και η Απουσία Διαβούλευσης
Είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι μεγάλο μέρος των προβλημάτων που η νέα αυτή ρύθμιση φαινομενικά επιχειρεί να επιλύσει, καλύπτεται ήδη από την ισχύουσα κρατική νομοθεσία. Η ελληνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων περί κοινής ησυχίας και των κανονισμών για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών σε κατοικημένες περιοχές, παρέχει ήδη ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης και των οχλήσεων.
Αντί για μια καθολική και οριζόντια απαγόρευση που πλήττει κάθε οικοδομική δραστηριότητα, η αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή των υφιστάμενων νόμων θα μπορούσε να αποτελέσει μια πιο δίκαιη και ισορροπημένη λύση. Με την προσθήκη ενδεχομένως κάποιων συγκεκριμένων, πρόσθετων περιορισμών κατά τους αυστηρά καλοκαιρινούς μήνες – όπως π.χ. περιορισμός των εργασιών σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, ή η αυστηρή απαγόρευση των πλέον οχλουσών εργασιών (όπως μπετά και βαριά μηχανήματα) για ένα πιο σύντομο, ορισμένο διάστημα – θα μπορούσε να επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος της προστασίας της τουριστικής σεζόν, χωρίς να παραλύσει ολόκληρος ο κατασκευαστικός κλάδος.
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν ζητήθηκε η γνώμη του Τεχνικού Επιμελητηρίου πριν από την προώθηση αυτής της τόσο κρίσιμης ρύθμισης. Το Τεχνικό Επιμελητήριο, ως ο θεσμοθετημένος σύμβουλος της Πολιτείας σε θέματα τεχνικής και οικονομικής ανάπτυξης, διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία για να αξιολογήσει τις πραγματικές επιπτώσεις μιας τέτοιας απόφασης στον κατασκευαστικό τομέα και την οικονομία του νησιού. Η παράλειψη αυτής της διαβούλευσης εγείρει ερωτήματα σχετικά με την πληρότητα της αξιολόγησης και την προσήλωση σε μια ολιστική προσέγγιση.
Οικονομικές και Κοινωνικές Επιπτώσεις
Μία από τις πιο άμεσες και βαθιές συνέπειες αυτής της προτεινόμενης απαγόρευσης είναι η ανασταλτική επίδραση στον τοπικό κατασκευαστικό κλάδο και τους συναφείς τομείς. Οι κατασκευαστικές εταιρείες, οι εργολάβοι, οι προμηθευτές υλικών και οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν μια ουσιαστική διακοπή των βασικών τους εργασιών για ένα σημαντικό μέρος του έτους. Αυτή η παρατεταμένη αδράνεια θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε οικονομική αστάθεια, πιθανές απολύσεις και διαρροή εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού που αναζητά απασχόληση αλλού. Τα σημαντικά πρόστιμα επιδεινώνουν περαιτέρω αυτόν τον κίνδυνο, δημιουργώντας ένα περιβάλλον φόβου και αβεβαιότητας που θα μπορούσε να παραλύσει έναν ήδη ευαίσθητο τομέα.
Επιπλέον, ο χρόνος και το εύρος της ρύθμισης αποτελούν σημαντική πρόκληση για τα εν εξελίξει έργα και τις μελλοντικές επενδύσεις. Οι επενδυτές, τόσο τοπικοί όσο και εξωτερικοί, που έχουν δεσμευτεί σε έργα βάσει των υφιστάμενων κανονισμών, θα βρεθούν σε μια μη βιώσιμη θέση. Έργα που ξεκίνησαν πριν από το 2026, ή εκείνα που απαιτούν εκτεταμένα χρονοδιαγράμματα, θα παρεμποδιστούν σοβαρά, οδηγώντας σε καθυστερήσεις, αυξημένα κόστη και πιθανή εγκατάλειψη έργων. Αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει μελλοντικές επενδύσεις, απαραίτητες για τη μακροπρόθεσμη οικονομική διαφοροποίηση και τον εκσυγχρονισμό του νησιού πέρα από το εποχικό τουριστικό του εισόδημα. Γιατί ένας επενδυτής να επιλέξει τη Σκιάθο, όταν τα γειτονικά νησιά ή περιοχές προσφέρουν πιο προβλέψιμα και λιγότερο περιοριστικά περιβάλλοντα ανάπτυξης;
Πέρα από τον κατασκευαστικό κλάδο, οι ripple effects θα γίνουν αισθητές σε ολόκληρη την οικονομία του νησιού. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που σχεδιάζουν ανακαινίσεις ή νέες κατασκευές, είτε για προσωπική χρήση είτε για τουριστική εκμετάλλευση, θα αντιμετωπίσουν σημαντικά παρατεταμένα χρονοδιαγράμματα και διογκωμένα κόστη. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ιδιαίτερα μικρότερες επιχειρήσεις και ιδιώτες που βασίζονται στο εισόδημα από ενοικιάσεις από νεόδμητα ή αναβαθμισμένα ακίνητα. Η διαθεσιμότητα σύγχρονων, υψηλής ποιότητας καταλυμάτων, ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση απαιτητικών τουριστών, θα μπορούσε να σταματήσει.
Ζήτημα Διαφάνειας και Δημοκρατικής Λογοδοσίας
Ίσως η πιο αμφιλεγόμενη πτυχή αυτής της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η μη ανακοινωθείσα φύση της πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Οι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες χωρίς καμία προειδοποίηση για μια τόσο δραστική πολιτική αλλαγή. Αυτή η έλλειψη διαφάνειας εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δημοκρατική λογοδοσία και τη δέσμευση του δήμου για ανοικτή διακυβέρνηση. Οι επιχειρήσεις και οι κάτοικοι δεν είχαν καμία ευκαιρία να λάβουν υπόψη αυτή την πιθανή αλλαγή στα σχέδιά τους, στις επενδύσεις τους ή στις εκλογικές τους επιλογές. Αυτή η αναδρομική εφαρμογή μιας σημαντικής πολιτικής, ιδιαίτερα μιας με τόσο σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, μπορεί να διαβρώσει την εμπιστοσύνη του κοινού και να καλλιεργήσει ένα αίσθημα αδικίας.
Ενώ η επιθυμία να βελτιωθεί η τουριστική εμπειρία ελαχιστοποιώντας τις ενοχλήσεις που σχετίζονται με τις κατασκευές είναι απολύτως κατανοητή, η προσέγγιση που υιοθετείται φαίνεται υπερβολικά γενικευμένη και δυνητικά επιζήμια. Μια πιο λεπτομερής και συμβουλευτική προσέγγιση θα μπορούσε να περιλαμβάνει ουσιαστικές συζητήσεις με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Τεχνικού Επιμελητηρίου, την εξερεύνηση λιγότερο περιοριστικών μέτρων, και ένα σταδιακό σχέδιο εφαρμογής που θα έδινε χρόνο για προσαρμογή.
Εν κατακλείδι, ενώ η πρόθεση πίσω από την προτεινόμενη απαγόρευση καλοκαιρινών κατασκευών στη Σκιάθο μπορεί να είναι η διαφύλαξη της τουριστικής ελκυστικότητας του νησιού, η σαρωτική της φύση, η απουσία διαφάνειας στην προεκλογική περίοδο, η παραγνώριση της υφιστάμενης νομοθεσίας και η έλλειψη διαβούλευσης με αρμόδιους φορείς όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο, κινδυνεύει να πλήξει την οικονομική ανάπτυξη, να αποθαρρύνει τις επενδύσεις και να δημιουργήσει σημαντικές δυσκολίες σε πλήθος επιχειρήσεων και ιδιωτών.
Καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο ετοιμάζεται να ψηφίσει, είναι επιτακτική ανάγκη να λάβει υπόψη του όχι μόνο τα άμεσα οφέλη ενός πιο ήσυχου καλοκαιριού, αλλά τις μακροπρόθεσμες, εκτεταμένες συνέπειες που θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τον ίδιο τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της Σκιάθου. Η μελλοντική ευημερία του νησιού εξαρτάται από μια ισορροπημένη προσέγγιση που υποστηρίζει τόσο την ακμάζουσα τουριστική του βιομηχανία όσο και την ζωτικής σημασίας τοπική οικονομία, αξιοποιώντας την υφιστάμενη νομοθεσία και διασφαλίζοντας τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα για τους πολίτες και τους επενδυτές του.
(*) Ο Γιώργος Λάζος είναι Πολιτικός Μηχανικός
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
