Ο τουρισμός, αυτός ο «βαρύς» οικονομικός κινητήρας της χώρας, απογείωσε νησιά όπως η Σκιάθος. Ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα, εστιατόρια και beach bars στήθηκαν σχεδόν παντού – και όχι άδικα. Το φυσικό κάλλος, οι χρυσαφένιες παραλίες και το ζεστό κλίμα μαγνητίζουν κάθε καλοκαίρι χιλιάδες επισκέπτες. Όμως, πίσω από τη βιτρίνα της τουριστικής ευμάρειας, υπάρχει ένας άλλος κόσμος που μαραζώνει: αυτός του πρωτογενούς τομέα.

Ο αγρότης του νησιού... είδος υπό εξαφάνιση

Στη Σκιάθο, όπως και σε πολλά άλλα τουριστικά νησιά, η γεωργία και η κτηνοτροφία βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση. Η γη που κάποτε καλλιεργούσε σιτάρι και ελιές, τώρα φιλοξενεί πισίνες και βίλες. Οι στάνες εγκαταλείφθηκαν, τα αλώνια σιώπησαν. Η εργασία στον πρωτογενή τομέα θεωρείται «ασύμφορη» μπροστά στα γρήγορα και εύκολα τουριστικά έσοδα. Ποιος να ιδρώσει στο χωράφι, όταν μπορεί να δουλέψει σερβιτόρος με διπλό μεροκάματο και φιλοδώρημα;

Τουρισμός χωρίς τοπικά προϊόντα;

Το παράδοξο είναι ότι ο τουρισμός που τόσο προβάλει την αυθεντικότητα και την παράδοση, τελικά δεν στηρίζει αυτούς που τα παράγουν. Ελάχιστα εστιατόρια της Σκιάθου χρησιμοποιούν τοπικά προϊόντα. Αντί για φέτα Σκοπέλου ή μέλι από τις πευκόφυτες πλαγιές, το τραπέζι γεμίζει με βιομηχανικά προϊόντα εισαγωγής. Το νησί, αντί να τρέφει τους επισκέπτες του με τα δικά του αγαθά, τα εισάγει όλα — ακόμη και το... ψωμί.

Η απουσία σχεδιασμού και κινήτρων

Η Πολιτεία έχει εγκαταλείψει τον πρωτογενή τομέα στα νησιά. Δεν υπάρχουν κίνητρα για τους νέους να ασχοληθούν με τη γη, ούτε επαρκείς υποδομές για την υποστήριξη της αγροτικής ή κτηνοτροφικής παραγωγής. Τα προβλήματα στην άρδευση, η έλλειψη εργατικών χεριών και η ανυπαρξία συνεταιριστικής οργάνωσης δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο παρακμής.

Ποια είναι η λύση;

Αν θέλουμε πραγματικά βιώσιμο τουρισμό, τότε πρέπει να επενδύσουμε στον πρωτογενή τομέα. Να δώσουμε κίνητρα στους ντόπιους να μείνουν στη γη τους. Να συνδέσουμε τα τοπικά προϊόντα με την τουριστική εμπειρία. Να μετατρέψουμε τη γεύση του ντόπιου λαδιού, του κρασιού ή του τυριού σε πρεσβευτή του τόπου. Όχι μόνο για λόγους οικονομίας, αλλά και ταυτότητας.

Ο τουρισμός δεν πρέπει να «τρώει» την αγροτιά. Αντίθετα, πρέπει να τη στηρίζει. Γιατί χωρίς τη γη, χωρίς τον πρωτογενή τομέα, το τουριστικό μοντέλο μένει χωρίς ρίζες. Και ένα δέντρο χωρίς ρίζες, δεν στέκεται για πολύ.

Σας ευχαριστώ 

(*) Ο Νίκος Τζούμας είναι :

Μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων

Δ/ντης Σύνταξης Skiathoslife.gr 

Πρόεδρος του Συλλόγου "Οι Δύο Αλέξανδροι"