Είδα δύο φωτογραφίες πρόσφατα: μία από μέσα από το Κάστρο, όπου φέγγιζε ένα άσπρο κτίσμα, παράταιρο με τα υπόλοιπα πέτρινα που η πατίνα του χρόνου είναι εμφανής, και μία από την είσοδο, ένα μακρόσυρτο μπετόν, πασπαλισμένο με πέτρες εκατέρωθεν, για να μοιάζει «παλιακό» όπως θα το έλεγε ο πατέρας μου στη ντοπιολαλιά μας.

Ας ξεκινήσουμε από το άσπρο κτίσμα. Είναι η κατοικία του Οθωμανού τοποτηρητή του Κάστρου, του βοϊβόδα, ή βοεβόδα, ο οποίος προφανώς, το χρησιμοποιούσε και ως χώρο λατρείας. Σε ένα αναλυτικό άρθρο (που ανακαλώ από μνήμης) ο πατήρ Παντελεήμων Χούλης το εξήγησε διεξοδικά.

Το κτίσμα αυτό, όπως και τα περισσότερα στο Κάστρο, έστεκε εκεί ερειπωμένο επί αιώνες. Και από όλα τα ερειπωμένα κτίσματα του Κάστρου, πολλά εκ των οποίων είναι συνδεδεμένα στενά με την τοπική ιστορία, εμείς αποφασίσαμε να ανακαινίσουμε και να το παραδώσουμε ως ένα παράφωνο άσπρο ανάμεσα σε όλα τα παλιά πέτρινα. Επιπροσθέτως, επιλέξαμε να καλέσουμε πονηρούς αλλοεθνείς πολιτευτές οι οποίοι φυσικά και το εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά, φυσικά και θα προσπαθήσουν να μεγαλοποιήσουν το γεγονός και να ξεκινήσουν το αφήγημα της μειονότητας, την χρήση της ανεξιθρησκείας ως μέσου εξυπηρέτησης αλυτρωτικών επιδιώξεων. Ήδη βλέπω προσπάθειες και άρθρα τα οποία προσπαθούν να «αποδείξουν» την ταυτότητα του κτίσματος, και μαζί με το κτίσμα και την όποια ύπαρξη αλλόθρησκης μειονότητας. Η Ιστορία όμως δεν είναι η παράθεση αποσπασμάτων από ιστορικά αρχεία και τον Παπαδιαμάντη. Η Ιστορία είναι πάνω από όλα μία διαλεκτική σχέση με το παρόν, και έχει μία τρέχουσα σχέση με τον αφηγητή και τον τόπο. Και είναι προφανές ότι το τελευταίο που χρειάζεται ο τόπος είναι τέτοιου είδους πολιτικές και κοινωνικές ακροβασίες. Ας σκεφτούμε για μία στιγμή, τι θα γίνει, αν κάποιοι αποφασίσουν να προσκυνήσουν στο συγκεκριμένο κτίσμα, και, αν, ω του θαύματος, αρχίσει αυτό να γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι η τοπική κοινωνία έτοιμη για κάτι τέτοιο; Είναι οι Αρχές; Αυτές οι Αρχές που φωτογραφίζονται χαριεντιζόμενοι με τους ανωτέρω πονηρούς πολιτευτές, έχουν επίγνωση; Έχουν σχέδιο;

Όσο για τον διάδρομο που οδηγεί στο Κάστρο, είναι και αυτό παράταιρο. Πολύ μπετόν, μερικές πέτρες που απλώς προσφέρουν το γνωστό πρόσχημα, και για μία ακόμη φορά, ξένο με το περιβάλλον. Το μπετόν είναι σήμα κατατεθέν της Ελλάδας του 1980. Σήμερα, θα έπρεπε να το βλέπουμε πολύ πιο κριτικά, και να αναζητούμε φιλικά για το περιβάλλον υλικά και κατασκευές, να είμαστε λίγο πιο ταπεινοί μπροστά σε αυτό που μας άφησαν και αυτό που θα παραδώσουμε. Δεν είναι ευαισθησία, είναι ανάγκη. Το μεγαλύτερο κομμάτι θα μπορούσε να παραμείνει χωμάτινο, και να φυτευτούν πέτρες με την παμπάλαια τεχνική που κληρονομήσαμε. Αλλά αφού χαλάσαμε τα καλντερίμια μας, και τα γεμίσαμε μπετόν, γιατί όχι και στο Κάστρο;

Γιώργος Βιολέττας