Χιλιάδες Ισπανοί βγήκαν στους δρόμους σε δεκάδες πόλεις της χώρας το Σάββατο 5 Απριλίου, διαμαρτυρόμενοι για το συνεχώς αυξανόμενο κόστος στέγασης και την απουσία ουσιαστικών λύσεων από την κυβέρνηση. Οι διαδηλώσεις οργανώθηκαν από συλλογικότητες κατοικίας και υποστηρίχθηκαν από τα μεγαλύτερα εργατικά συνδικάτα της χώρας.

Αδιέξοδο για νέους και μεσαία τάξη

Η στεγαστική κρίση πλήττει ιδιαίτερα τις νεότερες γενιές, που αδυνατούν να αγοράσουν ή να νοικιάσουν ένα σπίτι, μένοντας συχνά με τους γονείς ή μοιραζόμενοι διαμερίσματα με υπέρογκο κόστος. Ακόμη και εργαζόμενοι με παραδοσιακά καλούς μισθούς δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στα αυξημένα ενοίκια.

Η μέση τιμή ενοικίασης στην Ισπανία σχεδόν διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία – από 7,2 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο το 2014 στα 13 ευρώ το 2024. Στις μεγάλες πόλεις όπως η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη, η αύξηση είναι ακόμη πιο έντονη. Παράλληλα, οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι, με την ανεργία, ειδικά στους νέους, να παραμένει υψηλή.

Έλλειψη δημόσιων κατοικιών

Η Ισπανία υστερεί σημαντικά στην παροχή δημόσιας κατοικίας. Λιγότερο από το 2% του διαθέσιμου αποθέματος είναι δημόσιας ιδιοκτησίας, έναντι 7% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ. Στη Γαλλία το ποσοστό φτάνει το 14%, στη Βρετανία το 16% και στην Ολλανδία το 34%.

Στη Μαγιόρκα: ενοίκια πάνω από 1.000 ευρώ

Στην Πάλμα, πρωτεύουσα της Μαγιόρκα, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν ζητώντας μείωση των ενοικίων, απαγόρευση εξώσεων χωρίς εναλλακτική στέγη για ευάλωτες ομάδες, και περιορισμό της κερδοσκοπίας στην αγορά. Περίπου 60 οργανώσεις υποστήριξαν την κινητοποίηση, με το σύνθημα «Να τελειώνουμε με το εμπόριο της στέγασης».

Η κατάσταση στο νησί είναι ενδεικτική της γενικότερης κρίσης: από τα 3.407 διαθέσιμα ακίνητα προς ενοικίαση στις Βαλεαρίδες, μόλις 80 κοστίζουν κάτω από 1.000 ευρώ μηνιαίως. Στην Πάλμα, διατίθενται μόλις 10 διαμερίσματα κάτω από αυτό το όριο.

Η συγκατοίκηση έχει γίνει μονόδρομος: 498 δωμάτια είναι διαθέσιμα προς ενοικίαση στη Μαγιόρκα, τα περισσότερα πάνω από 500 ευρώ – ενώ στην Ίμπιζα οι τιμές φτάνουν ακόμη και τα 2.000 ευρώ για ένα απλό δωμάτιο.

Οι μεσίτες αναγνωρίζουν το πρόβλημα

Ο πρόεδρος της Ένωσης Κτηματομεσιτών ABINI, Daniel Arenas, παραδέχθηκε ότι η κρίση είναι υπαρκτή και ότι απαιτούνται 30.000 νέες κατοικίες μόνο στις Βαλεαρίδες για να καλυφθεί η ζήτηση. Υποστηρίζει τη δημιουργία παρατηρητηρίου κατοικίας και μέτρα όπως επιδοτούμενη στέγαση για μόνιμους κατοίκους, δίνοντας προτεραιότητα σε όσους διαμένουν για χρόνια στα νησιά.

Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη για περιορισμό των παράνομων τουριστικών μισθώσεων και εξισορρόπηση του τουρισμού με τις ανάγκες των ντόπιων. «Η Μαγιόρκα δεν πρέπει να γίνει Βενετία», προειδοποιεί χαρακτηριστικά.