Ιστορικό γεγονός αποτελεί  για τον Ιερό Ναό Γεννήσεως της Θεοτόκου Σκιάθου, η συντήρηση και η αποκατάσταση της θαυματουργού εικόνος της 《Παναγίας των Κτητόρων》, η οποία αποτελεί την εφέστιο εικόνα του ενοριακού ναού.

Με τις ενέργειες του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και έπειτα από την έκδοση των απαραίτητων αδειών , ένα όνειρο πολλών ετών πραγματοποιήθηκε με τη χάρη της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Κατά τις εργασίες ανακαλύφθηκαν προγενέστερα ίχνη στα οποία είχαν τοποθετηθεί ασημένια μέρη στα φωτοστέφανα και στα χέρια της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Κυρίου , καθώς και μέρος επιζωγραφίσεων όπως στο εσωτερικό από το μαφόριο της Παναγίας και περιμετρικά όλης της εικόνας.

 

 

 

Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας είναι αγιογραφημένη στον τύπο της 《Οδηγήτριας》, πάνω σε τρία τμήματα καστανιάς συνδεδεμένα με τρέσες.. 

Σύμφωνα με τη τοπική μας παράδοση, το ιερό κειμήλιο μεταφέρθηκε από το Ελύμνιο, τη σημερινή Λίμνη της Εύβοιας περί το 1790, όταν εκεί ξέσπασε επιδημία χολέρας η οποία ανάγκασε πενήντα οικογένειες να αναζητήσουν νέο τόπο κατοικίας. Με τον ερχομό τους στη Σκιάθο, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Αΐ Γιαννάκη, εκεί που βρισκόταν η παλιά πόλη, πλάι στον τότε ετοιμόρροπο ιερό ναό του Αγίου Χαραλάμπους, όπου και τοποθετήθηκε η εικόνα.

 

 

Τον Ιούνιο του 1822 στα χρόνια της επαναστάσεως, εποχή δύσκολη για μια τέτοια δαπάνη, φιλοτεχνήθηκε το ασημένιο πουκάμισο. Αυτή η έκφραση ευλάβειας των ανθρώπων της εποχής είναι ακόμη ένα στοιχείο που καταδεικνύει τη σπουδαιότητα της εικόνος ώστε να κοσμηθεί με ασήμι. Στο κάτω μέρος της ασημένιας επένδυσης υπάρχει η ακριβής ανορθόγραφη σημείωση:

 

 

Η επιγραφή βεβαιώνει την ονομασία της εικόνος .

 Δεν την ονόμασαν 《Λιμνιά》και ορθώς γιατί η πολιούχος της Λίμνης είναι αγιογραφημένη ως《Γλυκοφιλούσα 》και  πότε δε μεταφέρθηκε στη Σκιάθο , δεν ονομάστηκε  ούτε και《Οδηγήτρια》 λόγω του αγιογραφικού της τύπου, αλλά

 « Παναγία η επονομαζόμενη των Κτητόρων» και που εμείς οφείλουμε να τιμήσουμε ως πνευματική κληρονομιά. 

Ποιος και πότε φιλοτεχνήθηκε άγνωστο, πάνω σε αυτό όμως η έρευνα θα συνεχιστεί.

Η διευκρίνηση : 《ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΟΠΟΥ ΚΑΤΙΚΙ ΙC NHCΩ CΚΙΑΘΟΥ》 προκύπτει προφανώς από τη μετονομασία του ναού του Αγίου Χαραλάμπους σε Γενέσιο της Θεοτόκου δεκαπέντε χρόνια πολύ πριν ανεγερθεί ο νέος ναός.

Μέχρι τώρα, η έρευνα ανέδειξε ότι η μόνη παραπλήσια ονομασία που συναντούμε για εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, όπου βρίσκεται η εφέστιος εικόνα της Παναγίας της Βηματάρισσας ή Κτητόρισσας.

Έτσι αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για τη Σκιάθο και τον ενοριακό ναό να κατέχει αυτό το ιερό θησαύρισμα με την ιδιαίτερα σπάνια ονομασία «Των Κτητόρων».

 

Η ανέγερση του ναού και η ενθρόνιση της εικόνας

 

Από το 1829 και έπειτα , οι πληθυσμιακές ανάγκες της περιοχής απαίτησαν την ύπαρξη ενός μεγαλύτερου ναού. Ο μικρός ναός του Αγίου Χαραλάμπους που προϋπήρχε στο ίδιο σημείο και όπως προείπαμε μετονομάστηκε, κατεδαφίστηκε λόγω και των μεγάλων φθορών.  Το 1837 ανεγέρθηκε το σημερινό μεγαλύτερο οικοδόμημα, με δαπάνες της τότε δημοτικής αρχής, τη συμμετοχή εύπορων πλοιοκτητών και άλλων κατοίκων όπως μαρτυρούν οι δύο μαρμάρινες κτητορικές επιγραφές. Λανθασμένα λοιπόν. λέγεται πως χτίστηκε με έξοδα Λιμνίων, αυτό θα ήταν αδύνατο γιατί είχαν επιστρέψει στη Λίμνη και στη Σκιάθο είχαν απομείνει ελάχιστοι.  

Ο ναός εγκαινιάστηκε το Δεκέμβριο του 1838.

Αρχιτέκτονας του ναού ήταν ο Θεόδωρος Μόσχος από τη Μακεδονία.

Ο νεόδμητος ναός επίσημα αφιερώθηκε στο Γενέθλιο της Υπεραγίας Θεοτόκου, ενώ εντός του ιερού φτιάχτηκε παρεκκλήσιο του Αγίου Χαραλάμπους. 

Το 1908 σε περίτεχνο ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι δωρεά των Υιών Γ. Τάσ(σ)ου , ενθρονίστηκε η θαυματουργός εικόνα .

 

 

Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης εξιστορεί τα θαύματά Της σε ναυτικούς στο διήγημά του «Σε μια Παράκληση».

Αναφέρει τα πολυάριθμα ασημένια καραβάκια ως αφιερώματα.

Το ιερό κειμήλιο αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ενορίτες, αλλά και για πολλούς επισκέπτες του νησιού, που επιθυμούν να προσκυνήσουν ευλαβικά. Εξακολουθεί και στις μέρες μας, να επιτελεί θαυμαστά σημεία και να γινόμαστε κοινωνοί αυτών σε όσους προστρέχουν στη χάρη Της.

 

 

Κάθε πρώτη Κυριακή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής η ιερά εικόνα λιτανεύεται στους δρόμους της πόλης, ενώ ενώπιον Της ψάλλεται ο Ακάθιστος Ύμνος.

Επίσης, κάθε πρώτη του μηνός, μπροστά στο προσκυνητάρι Της τελείται ο Αγιασμός.

 

 

Η συντήρηση και η αποκατάσταση του ιερού κειμηλίου ήταν οφειλόμενη τιμή και ιερό χρέος προς όλους εκείνους που στο πέρασμα των ετών, κοπίασαν και φιλότιμα προσέφεραν για την ανέγερση του παλαιότερου ενοριακού ναού της πόλης.

Επίσης, είναι ένα μνημόσυνο για εκείνους που προίκισαν πνευματικά το νησί της Σκιάθου και με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας των Κτητόρων.

Μετά από 203 χρόνια έχουμε τη χαρά να αντικρίσουμε το ιερό κειμήλιο χωρίς της ασημένια επένδυση , κάτι που αποτελεί ιστορικό γεγονός.

Έτσι πλέον αποκαταστημένη και συντηρημένη θα παραδοθεί στις επόμενες γενιές που θα σταθούν ευλαβικά μπροστά Της.

 

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

 

 

Οι ενοριακοί ναοί της Σκιάθου, Ιω. Φραγκούλας. ΒΟΛΟΣ 1992.

 

Σε μια Παράκληση (1902), Αλ. Μωραϊτίδης.

 

Το Ελύμνιον, ( Γ` Έκδοση) Νικολάου Μπελλαρά, ΑΘΗΝΑ 2000.

 

Συμβολή στην Εκκλησιαστική και Πνευματική Ιστορία των Βορείων Σποράδων. Χρίστος Γ. Χαχαμίδης, Βόλος 2012.

 

ΣΚΙΑΘΟΣ ,Η αρχιτεκτονική των μεταβυζαντινών μνημείων. Αλέξης Αλεξίου ,Θεσσαλονίκη 1996