Το Εικονοστάσι | γράφει ο π. Παντελεήμων Χούλης
2025-03-15 14:05:42
Κάποτε στις οικίες τους οι ορθόδοξοι χριστιανοί διατηρούσαν με επιμέλεια το παλιό παραδοσιακό εικονοστάσι.
Σήμερα οι ιερές εικόνες βρίσκονται στριμωγμένες ανάμεσα σε βιβλία, μέσα σε κάποιο ντουλάπι ,άλλοτε κάτω από τον απορροφητήρα!!!
Σε μια γωνιά γεμάτη σεβασμό και αγάπη, στεκόταν το εικονοστάσι. Ένα μικρό, ταπεινό καταφύγιο προσευχής, όπου οι εικόνες των αγίων δίδασκαν και χαρίτωναν με την παρουσία τους το σπίτι και την καρδιά των μελών της οικογένειας.
Εκεί φυλαγόταν και τα στέφανα του γάμου, τα λουλούδια του επιταφίου,το κόκκινο αυγό του Πασχα ή κάποιες άλλες ευλογίες. Ήταν κάτι περισσότερο από ένα διακοσμητικό στοιχείο· ήταν η ζωντανή συνέχεια μιας βαθιάς παράδοσης, ριζωμένης στην ψυχή του ελληνικού λαού.
Αν ανατρέξουμε στην αρχαιότητα, θα βρούμε ένα παρόμοιο σημείο αναφοράς στην ελληνική οικογένεια: την Εστία. Η θεά Εστία, η προστάτιδα της οικίας, δεχόταν τις προσευχές και τις προσφορές των ανθρώπων στο κέντρο του σπιτιού, εκεί όπου έκαιγε η ιερή φλόγα. Ήταν το σημείο της ενότητας της οικογένειας, της σύνδεσης με το θείο, αλλά και της φιλοξενίας.
Με τον ερχομό του Χριστιανισμού κοινώνοντας την αλήθεια , η Εστία δεν χάθηκε. Μεταμορφώθηκε.
Ο χώρος της ιερής φλόγας αντικαταστάθηκε από το καντήλι που φώτιζε τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας, των αγίων σε μια συνεχή προσευχή με την ακοίμητη φλόγα του.Το εικονοστάσι έγινε η νέα Εστία, το σημείο όπου η οικογένεια συγκεντρωνόταν για προσευχή.
Θυμόμαστε πόσες φορές οι γιαγιάδες μας δεν στάθηκαν μπροστά στο εικονοστάσι, με δάκρυα στα μάτια, ψιθυρίζοντας προσευχές για τα παιδιά και τα εγγόνια τους προσφέροντας θυμίαμα! Πόσες μητέρες δεν έκαναν τον σταυρό τους μπροστά του, ζητώντας προστασία για την οικογένειά τους! Το εικονοστάσι δεν ήταν απλώς ένα έπιπλο· ήταν η καρδιά του σπιτιού, το σημείο που συνέδεε και συνδέει τη γη με τον ουρανό.
Σήμερα, σε πολλά σπίτια, τα εικονοστάσια έχουν χαθεί, αντικατασταμένα από σύγχρονα διακοσμητικά στοιχεία.
Ας θυμηθούμε την ταινία: Ο κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται του 1977. Όμως, όποιος έχει ζήσει μια διαφορετική οικογενειακή παράδοση γνωρίζει πως η απουσία τους είναι ένα πλήγμα στην εν γένει ταυτότητα μας Γιατί τα εικονοστάσια δεν ήταν απλώς ξύλο και εικόνες· ήταν η κληρονομιά μας, το μυστικό αγκάλιασμα της Παράδοσης, η άσβεστη φλόγα της πίστης μέσα στο σπίτι.
Ίσως, λοιπόν, ωφέλιμο είναι να τα ξαναβάλουμε στα σπίτια μας, στις ζωές μας. Να τους δώσουμε τη θέση που τους αρμόζει. Να ανάψουμε ξανά το καντήλι, όπως κάποτε έκαιγε η ιερή φλόγα της Εστίας. Γιατί ένα σπίτι με εικονοστάσι δεν είναι απλώς ένα σπίτι· είναι μια διαρκής υπενθύμιση της αδιάλειπτης προσευχής μας και της αδιάκοπης λατρευτικής ζωής μας.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ