SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΝΙΔΑΣ : Μωραϊτίδης - Παπαδιαμάντης αποτελούν το διαδικό άστρον της λογοτεχνίας

Παρουσιάζεται την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου το νέο του βιβλίο από το Σύλλογο "Οι Δύο Αλέξανδροι" 2025-02-25 08:43:54
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΝΙΔΑΣ : Μωραϊτίδης - Παπαδιαμάντης αποτελούν το διαδικό άστρον της λογοτεχνίας

Την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου και στις 18:30 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γυμνασίου-Λυκείου Σκιάθου παρουσιάζεται το βιβλίο του κ. Γιώργου Σανιδά «Μωραϊτίδης - Παπαδιαμάντης:Οι διόσκουροι της νεώτερης λογοτεχνίας». Πρόκειται για ένα σπουδαίο συγγραφικό έργο, το οποίο αποτελεί το μοναδικό βιβλίο που έχει γραφτεί τα τελευταία 90 χρόνια και αναφέρεται στους δύο μεγάλους λογοτέχνες όχι μόνο της Σκιάθου αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. «Έως σήμερα έχω γράψει έξι βιβλία για τον Παπαδιαμάντη και αυτό είναι το έβδομο. Το βιβλίο αυτό το χρωστούσα και στους δύο. Επειδή ο Μωραϊτίδης είναι ξεχασμένος και αδικημένος. Ζούσε πάντα στην σκιά του Παπαδιαμάντη» τονίζει μιλώντας στο Skiathoslife ο κ.Σανιδάς συγγραφέας και μελετητής της ιστορικοπολιτισμικής κληρονομιάς της Σκιάθου και προσθέτει: «Ίσως εάν δεν είχε υπάρξει ο Παπαδιαμάντης, ο Μωραϊτίδης να είχε εξέχουσα θέση τόσο στην σημερινή λογοτεχνία αλλά και στην ίδια την Σκιάθο. Ο Μωραϊτίδης σαφώς δεν είναι ισοϋψής με τον Παπαδιαμάντη, αλλά ένα μικρό νησί όπως είναι η Σκιάθος το ν` αναδείξει έναν λογοτέχνη όπως ο Μωραϊτίδης είναι από μόνο του αυτό το γεγονός κάτι πολύ σημαντικό».

 

Το βιβλίο αυτό χωρίζεται σε τρία μέρη. Υπάρχει μια εισαγωγή όπου γίνεται αναφορά στον κοινό βηματισμό των δύο λογοτεχνών τόσο στην ζωή όσο και στα γράμματα αφού Μωραϊτίδης και Παπαδιαμάντης ζούσαν μαζί στην Αθήνα ήδη από την εποχή των σπουδών τους στην πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, ενώ μαζί έψελναν στον ναό του Αγίου Ελισσαίου στην Πλάκα. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου οι αναγνώστες θα έχουν την δυνατότητα διαβάσουν επίσης για το συναξάρι του Μωραϊτίδη αλλά και αναφορές στην εργογραφία του. Σε άλλο τμήμα του βιβλίου διατίθενται πολλά αναλυτικά και τεκμηριωμένα στοιχεία και για την εργογραφία του Παπαδιαμάντη.

 

Ο Μωραϊτίδης είναι ξεχασμένος και αδικημένος

 

«Αυτό το βιβλίο δεν γράφτηκε σε μια ημέρα. Εξ΄απαλών ονύχων και λόγω καταγωγής από το νησί της Σκιάθου ασχολούμαι με τους δύο Αλέξανδρους, που ήταν για μένα συνοδοιπόροι και φωτοδότες για ολόκληρη την ζωή μου» υπογραμμίζει με σαφήνεια ο κ.Σανιδάς δίνοντας και τις εξής πληροφορίες: «Είναι τόσο μεγάλο και σπουδαίο το έργο τους, ώστε δεν νομίζω ότι μου αφήνουν πολύ περιθώριο για ν` ασχοληθώ και με άλλους λογοτέχνες. Από την στιγμή που έγραψα το πρώτο μου βιβλίο το 1985, είχα ως όνειρο και την συγγραφή ενός βιβλίου για τους δύο Αλέξανδρους. Σταδιακά λοιπόν έγραφα διάφορα κείμενα, τα οποία προέκυπταν από τις μελέτες μου για το έργο τους. Έτσι προέκυψε αυτό το βιβλίο, που ουσιαστικά αποτελεί μια συλλογή κειμένων, άρθρων και εργασιών για τους δύο αυτούς λογοτέχνες, τα οποία γράφτηκαν τα τελευταία 40 χρόνια. Έφθασε λοιπόν το πλήρωμα του χρόνου για να τους τιμήσω» τονίζει χαρακτηριστικά ο κ.Σανιδάς.

Ήταν ακόμη παιδί όταν άκουσε από την 98χρονη σήμερα θεία του ο κ. Σανιδάς μια ιστορία για το πώς κτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στην Σκιάθο. Σύμφωνα με την αφήγηση της θείας του ένας μακρινός πρόγονος της οικογένειάς του είχε βρεί θαμμένα στο χώμα κάποια χρήματα στο ίδιο σημείο, όπου αργότερα χτίστηκε το εν λόγω εκκλησάκι με τα αυτά τα χρήματα. Αργότερα πληροφορήθηκε ότι αυτή ακριβώς την ιστορία με το εκκλησάκι την είχε περιγράψει ο Παπαδιαμάντης σε ένα από τα διηγήματά του: «Έτσι λοιπόν ξεκίνησε ο ``έρωτάς`` μου με τον Παπαδιαμάντη. Ζώντας για μεγάλο χρονικό διάστημα μακριά από την Σκιάθο ένιωθα όπως ήταν φυσικό έντονη νοσταλγία για το νησί μου. Αυτή την νοσταλγία την αντιμετώπιζα διαβάζοντας έργα των δύο αυτών Αλέξανδρων» δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ.Σανιδάς.

 

Αποτιμώντας το έργο και το ύφος των δύο αυτών κορυφαίων λογοτεχνών ο κ.Σανιδάς τονίζει ότι ο Παπαδιαμάντης έδωσε έμφαση και επικεντρώθηκε στην διηγηματογραφία και στην μικρή φόρμα. Από τα 180 διηγήματά του τα 130 αναφέρονται στη Σκιάθο. Όσο για τον Μωραϊτίδη αυτός έγραψε λιγότερα διηγήματα, περί τα 40, αλλά ωστόσο θεωρείται από τους πρωτοπόρους στην ταξιδιωτική λογοτεχνία. Έχει γράψει πέντε τόμους με εξαιρετικές ταξιδιωτικές εντυπώσεις, όπου μεταξύ άλλων περιέγραψε και την ατμόσφαιρα της Σμύρνης πριν από την καταστροφή του 1922. Σε αντίθεση με τον Παπαδιαμάντη ο Μωραϊτίδης διέπρεψε επίσης και στην συγγραφή θεατρικών έργων αποσπώντας πολλά βραβεία. Ο κ. Σανιδάς θεωρεί επίσης πως η θεματολογία στα έργα τους είναι σε πολλές περιπτώσεις κοινή, αφού μιλάνε για τους ίδιους ανθρώπους και τα ίδια τοπία.


«Διακρίνω πως ο Παπαδιαμάντης είναι μεγαλύτερος ψυχογράφος, ενώ ο Μωραϊτίδης είναι περισσότερο ρομαντικός και ασχολείται με το φυσικό περιβάλλον» επισημαίνει ο κ.Σανιδάς συνεχίζοντας την αναφορά του: «Θα λέγαμε πως ο ένας συμπληρώνει τον άλλον. Και σε αυτό το συμπέρασμα έχει καταλήξει τόσο ο Ι.Μ Παναγιωτόπουλος αλλά και άλλοι σπουδαίοι έλληνες λογοτέχνες. Ο Μωραϊτίδης υπήρξε στην εποχή του μεγαλύτερο όνομα από τον Παπαδιαμάντη. Και αυτός ουσιαστικά συνέβαλε στο ν`ανοιχθούν οι πόρτες των εφημερίδων για τον Παπαδιαμάντη και έτσι άρχισαν να δημοσιεύονται τα έργα του για τον λεγόμενο κοσμοκαλόγερο. Συγκρίνοντάς τον με τον Μωραϊτίδη ο Παπαδιαμάντης ήταν δύσκολος χαρακτήρας, πιο απόκοσμος και πιο λαϊκός. Νευρίαζε συχνά, στη συνέχεια όμως ζητούσε συγγνώμη από τον κόσμο και ξεχνούσε ό,τι είχε προηγηθεί. Σε όλη την διάρκεια της ζωής του ο Παπαδιαμάντης δεν εξέδωσε κανένα έργο, σε αντίθεση με τον Μωραϊτίδη, ο οποίος λόγω της ``κοσμικότητάς`` του πρόλαβε να δεί αρκετά έργα του τυπωμένα σε μορφή βιβλίου. Ο δε Μωραιτίδης λόγω και της ιδιότητάς του ως καθηγητής θα λέγαμε, ότι ήταν εντός του συστήματος και πιο νηφάλιος. Όσο περνούσαν τα χρόνια στρεφόταν ακόμη περισσότερο προς την θρησκεία και πέθανε αφού πρώτα είχε ενδυθεί του μοναχικού σχήματος» καταλήγει ο κ. Σανιδάς.