Το αρχοντικό Ραγιά στη Σκιάθο | γράφει ο Γιώργος Σανιδάς
2024-11-11 08:51:44Φωτογραφία του Θεμιστοκλή Ραγιά
Ανηφορίζοντας απ’ την Μητρόπολη των Τριών Ιεραρχών στην οδό με το τρανταχτό όνομα ‘’Αλέξανδρος Μωραιτίδης’’, την απαράμιλλη θέα στο παλιό λιμάνι και το παραδοσιακό καλντερίμι, όπου και το ρημαγμένο οικόπεδο που φιλοξενούσε ΄΄της Κοκκώνας το σπίτι΄΄, εκεί ακριβώς που τελειώνει και στρίβεις για να συναντήσεις την Παναγία Λιμνιά της άνω Ενορίας, βρίσκεται το πανέμορφο νεοκλασικό αρχοντικό της οικογένειας Ραγιά που ανακαινίστηκε πρόσφατα στα πρότυπα του διατηρητέου απ’ τους ιδιοκτήτες του κι αποτελεί πλέον άφταστο στολίδι του νησιού.
Η οικία χτίστηκε τη δεκαετία του 1860, από τον Νικόλαο Ματαρώνα, επιφανή Σκιαθίτη πλοιοκτήτη. Ο Νικόλαος Μα-ταρώνας είχε διατελέσει πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου το διάστημα 1866-1870 και Δημοτικός Σύμβουλος τα διαστήματα 1859-1866 και 1870-1884 και ήταν αυτός που έκανε τη δωρεά του περίτεχνου ξυλόγλυπτου επιταφίου της Παναγίας Λιμνιάς που διασώζεται ως τις μέρες μας. Η οικία στη συνέχεια πέρασε ως προικώο στην κόρη του Νικολάου Ματαρώνα, Μαργαρίτα, σύζυγο Θεμιστοκλή Ραγιά. Το ζευγάρι απέκτησε τέσσερα παιδιά, τον Σωτήρη, τον Στέργιο, τον Νίκο και τη Νίνα, οπότε η οικία, κατά το σκιαθίτικο έθιμο, πέρασε πάλι σαν προικώο στην κόρη της οικογένειας Νίνα, σύζυγο Παπατζανάκη. Η Νίνα Παπατζανάκη-Ραγιά παραχώρησε την οικία στα παιδιά του αδελφού της Νίκου, Θεμιστοκλή και Μαργαρίτα Ραγιά, σημερινούς ιδιοκτήτες οι οποίοι και την ανακαίνισαν με ξεχωριστό γούστο και μεράκι.
Οι τοξοτές καμάρες των μπαλκονιών είναι μοναδικές στη Σκιάθο, δείγμα αρχιτεκτονικής που αποπνέει υψηλή αισθητική.
Να πως αναφέρει την οικία ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
στο «Αμαρτίας Φάντασμα» (1900): «Εἰς τὰς 8 Σεπτεμβρίου, ὥραν 3ην μετὰ τὰ μεσάνυκτα, μετὰ τὴν ἀπόλυσιν τοῦ ὄρθρου, εἰς τὴν πανήγυριν τῆς Παναγίας τῆς Λιμνιᾶς, ἡ ἐξαδέλφη Μαχούλα κ᾽ ἐγώ, ὁμοῦ κατηρχόμεθα τὸ ὀλισθηρὸν λιθόστρωτον, τὸ ἀρχόμενον ἀπὸ τῆς μεγάλης οἰκίας τοῦ καπετὰν Νικόλα τοῦ Ματαρώνα καὶ φθάνον μέχρι τῆς παραθαλασσίας ἀγορᾶς. Ἐνίοτε ἦτο σελήνη, συνήθως ὅμως ἦτο σκότος βαθύ. Ἀλλὰ τὸ μελιχρὸν φέγγος ἐπέχριε μόνον τὰς στέγας τῶν οἰκιῶν καὶ τὸ διενέμοντο, ὡς πενιχρὰν κληρονομίαν, τὰ δωμάτια, τὰ μπαλκόνια καὶ οἱ γάστρες τῶν ἀνθέων. Δι᾽ ἡμᾶς κάτω εἰς τὸ λιθόστρωτον δὲν ἔφθανε νὰ κατέλθῃ εὐμενὴς ἀκτίς.»
Σημειώσεις του κ. Ραγιά Θεμιστοκλή :
Το σπίτι κτίστηκε στις αρχές του 19ου, στο πρώτο του μισό από τα πρώτα που χτίστηκαν, όταν άρχισαν να κατεβαίνουν από το Κάστρο, με πολεμίστρες σε όλες του τις πλευρές γιατί παρά τις Συνθήκες και κατόπιν την Ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, κίνδυνοι υπήρχαν. Η Μαργαρώ Ματαρώνα ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Σωτήρη Νικολάου Ματαρώνα, εγγονή του Νικόλαου Ματαρώνα (του κτήτορα) και σύζυγος του Θεμιστοκλή Στέργιου Ραγιά. Ο πατέρας μου Νικόλαος πείρε το όνομα του προπάππου του Νικόλαου Ματαρώνα, ο θείος Σωτήρης πείρε το όνομα του παππού του Σωτήρη Νικολάου Ματαρώνα, ο θείος μου ο Στέργιος, ο μεγαλύτερος αδελφός, πείρε το όνομα του παππού του Στέργιου Παναγιώτη Ραγιά, η θεία μου Νίνα το όνομα της γιαγιάς της Συραΐνώ Θεμιστοκλή Μπονάκη , σύζυγο του Στέργιου Παναγιώτη Ραγιά.