Απόσπασμα από ομιλία μου. Το περιεχόμενό της προέρχεται από τα αρχεία μου, έρευνα στο διαδίκτυο, μαθήματα και σεμινάρια, μελέτη βιβλίων για συντήρηση τροφίμων, υγιεινή διατροφή, τρόφιμα και συστατικά αυτών, υγεία, βοτανολογία και θεραπεία με βότανα, ψυχολογία/αυτοβελτίωση, παρασκευή σαπουνιού, κηραλοιφών και φυσικών καλλυντικών, εμπειρίες, πειραματισμούς και παρασκευές μου, δημοσιεύσεις της ομάδας “Αυτάρκεια και Επιβίωση” και τον ιδρυτή και διαχειριστή της Μάρκο Χέλμη, της ομάδας “Φτιάχνω Σπίτι Φυσικά Προϊόντα” και τον αείμνηστο ιδρυτή της Ανδρέα Πεταλά, άλλων ελληνικών και ξένων ομάδων αυτάρκειας και επιβίωσης, βίντεο ελληνικά και ξένα.

Στο παρόν άρθρο θα γίνει μια μικρή ενημέρωση, ώστε να μπορούμε να είμαστε έτοιμοι και σωστά προετοιμασμένοι, για να αντιμετωπίσουμε, κατά το δυνατόν, οποιαδήποτε κατάσταση που θα μας βγάλει έξω από τον προγραμματισμό και προϋπολογισμό μας, όπως: ακραίες καιρικές συνθήκες, κοινωνικές αναταραχές, ελλείψεις ειδών, απεργίες, καθυστέρηση πληρωμής μισθού ή σύνταξης κλπ. Θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για ακραία σενάρια, να μπορούμε να προσαρμοστούμε παντού, να ξέρουμε να χρησιμοποιήσουμε σωστά τα εργαλεία μας, να κάνουμε σωστή αποθήκευση τροφίμων και νερού.

Γενικά να προσπαθούμε να διατηρούμε την καλή μας υγεία με σωστή διατροφή, άσκηση και θετική σκέψη, όσο γίνεται, ώστε και σε κάποια δύσκολη στιγμή να ανταπεξέλθουμε πιο εύκολα. Το βασικότερο είναι να μη χάνουμε την ψυχραιμία μας και να είμαστε νηφάλιοι, γιατί αυτό θα μας βοηθήσει να τα βγάλουμε πέρα. Ένα νηφάλιο και καθαρό μυαλό, βρίσκει λύσεις. Ένα συγχυσμένο και φοβισμένο μυαλό, θα κάνει την κατάσταση χειρότερη και θα σπείρει τον πανικό! Ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει 30 μέρες χωρίς φαγητό, 3 μέρες χωρίς νερό, 3 λεπτά χωρίς αέρα, 0 λεπτά χωρίς ηθικό.

Όποιος/α ακολουθήσει κάποια από τις συμβουλές, προτάσεις, υποδείξεις, το κάνει αποκλειστικά με δική του ευθύνη και αφού ερευνήσει ότι ταιριάζει στον τρόπο ζωής και φυσικής του κατάστασης και υγείας. Βασικό είναι να υπάρχει κατανόηση, αλληλεγγύη και ψυχολογική στήριξη μεταξύ των μελών της οικογένειας και της ομάδας.

Οι διατροφικές ανάγκες της οικογένειας, είναι πάνω απ’ όλα και παράλληλα δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε να μπορούμε να καλύψουμε και τις υπόλοιπες ανάγκες της. Αποθηκεύουμε προϊόντα που φτιάχνουμε (κονσέρβες, αποξηραμένα κλπ) και όταν βρίσκουμε στα καταστήματα ευκαιρίες στα απαραίτητα είδη, τα προμηθευόμαστε.

Τι μπορούμε να αποθηκεύσουμε, να συντηρήσουμε, να φτιάξουμε;
ΤΡΟΦΙΜΑ μακράς διαρκείας (Αποθήκευση-συντήρηση)

- Αποθηκεύουμε τρόφιμα που συνηθίζουμε να τρώμε και μας αρέσουν. Δεν αγοράζουμε μεγάλες συσκευασίες, γιατί ίσως να μην έχουμε ρεύμα για αποθήκευση του υπολοίπου στο ψυγείο.

-  Μακαρόνια.
- Ρύζι.

- Όσπρια – αν είναι χύμα βάζουμε μέσα από 2-3 φύλλα δάφνης ή 1 φύλλο συκιάς για να μην πιάσουν ζωίφια, το ίδιο και για το ρύζι ή τα είδη που θα φτιάξουμε εμείς. Υπάρχουν συσκευές για αεροστεγές κλείσιμο με αφαίρεση του αέρα.

- Αλεύρι για να φτιάξουμε ψωμί, παξιμάδια, πίτες, χυλοπίτες, τραχανά, μακαρόνια, γλυκά κλπ.
- Πληγούρι.
- Κονσέρβες εμπορίου.
- Κονσέρβες δικής μας παραγωγής (σάλτσες, κομπόστες, μαρμελάδες, τουρσί, κρέας, κιμάς, τόνος κλπ) τηρώντας με προσοχή τις οδηγίες ασφαλείας για την παρασκευή και τη συντήρησή τους. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην αποστείρωση ακόμη και της κουτάλας που θα χρησιμοποιήσουμε, πάντα χρησιμοποιούμε καινούργια καπάκια. Επίσης για να κλείσουν καλά βιδώνουμε 2 φορές ανάποδα (σαν
να ξεβιδώνουμε) και μετά βιδώνουμε. Τέλος σκουπίζουμε τα χείλη του βάζου πριν το κλείσουμε.
- Τοματοπολτός.
- Γάλατα εβαπορέ.

- Καφές.
- Τραχανάς, χυλοπίτες, παξιμάδια/γαλέτες που θα φτιάξουμε
- Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες πολύ ωφέλιμες, δαμάσκηνα, σύκα κλπ).
- Αποξηραμένα λαχανικά που έχουμε φτιάξει εμείς, οδηγίες υπάρχουν σε βιβλία και στο διαδίκτυο
–καρότα, πατάτες, μελιτζάνες, αρακάς, κολοκυθάκια, φασολάκια κλπ. Πιάνουν πολύ λιγότερο χώρο στα βάζα αποθήκευσης και μπορούμε να φτιάξουμε ποικιλία φαγητών.
- Ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, καρύδια και φουντούκια, με το κέλυφος συντηρούνται για περισσότερο χρόνο, χαρούπια από τα οποία μπορούμε να φτιάξουμε χαρουπόμελο).
- Αλκοολούχα ποτά (τσικουδιά, τσίπουρο, βότκα, κονιάκ).
- Αλάτι χοντρό αρκετό (για φαγητό, πάστωμα και για καθαριότητα).
- Σόδα μαγειρική αρκετή (για γλυκίσματα, ξεβούλωμα νιπτήρων, αποσμητικό, σαμπουάν, καθαριότητα).
- Ζάχαρη.
- Μέλι.
- Πετιμέζι – το οποίο εκτός από γλυκαντικό είναι εξαιρετικό για το βήχα και φτιάχνουμε και μουστοκούλουρα.
- Ξύδι – για τουρσί, καθαριότητα, ξέβγαλμα μαλλιών, μαλακτικό ρούχων κλπ.
Οι πατάτες αν δεν αποθηκευτούν σωστά πρασινίζουν και δεν τις καταναλώνουμε, γιατί παράγεται ένα δηλητήριο που ονομάζεται σολανίνη, είναι μία πολύ τοξική ουσία, ακόμα και σε πολύ μικρές ποσότητες.

Οι περισσότεροι θάνατοι από σολανίνη έχουν καταγραφεί σε περιόδους πείνας, όταν οι άνθρωποι αναγκάζονταν να τρώνε ό,τι έβρισκαν – ακόμα και πράσινες πατάτες.

ΒΟΤΑΝΑ (για ροφήματα και ως θεραπευτικά μέσα – ερευνήστε τις ιδιότητες στο διαδίκτυο, επίσης ερευνήστε για αλλεργίες, παρενέργειες ή αντιδράσεις με φάρμακα, αν λαμβάνετε, εγκυμοσύνη).

ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ εκτός από τη γεύση που προσδίδουν στα φαγητά έχουν και θεραπευτικές ιδιότητες. Για όλα κάνετε έρευνα σε κατάλληλα βιβλία ή στο διαδίκτυο και διασταυρώνετε τα στοιχεία. Σε περιόδους κρίσεων που δεν θέλουμε να ξεφεύγουν οσμές φαγητών από το σπίτι, προσθέτουμε τα μπαχαρικά στο πιάτο, όχι στο μαγείρεμα.

Καλλιέργεια - αποθήκευση – κατάψυξη – συντήρηση – αποξήρανση – κονσερβοποίηση

- Αν έχουμε τη δυνατότητα, καλλιεργούμε στο σπίτι υπερτροφές και φύτρα.
- Φυτεύουμε μυρωδικά και βότανα για το μαγείρεμα ή τα αφεψήματα και φυσικές θεραπείες. Φυτεύουμε σε γλάστρες, σε πλαστικά μπουκάλια, σε πλαστικές μπουκάλες 5-10λιτρες, σε πλαστικά βαρέλια (ή στον κήπο αν έχουμε) μαρούλια και φρέσκα κρεμμυδάκια, σέλινο, καρότα, ντομάτες, πιπεριές κλπ από σπόρο (φτιάχνουμε μικρό φυτώριο και τα μεταφυτεύουμε). Φυτεύουμε λούφες για χρήση στο ντους,
καθάρισμα πιατικών, σπιτιού, αν δεν υπαρχουν σφουγγάρια.
- Όταν τα φρούτα και τα λαχανικά είναι στην εποχή τους, φτιάχνουμε κονσέρβες ή τα αποξηραίνουμε (οδηγίες σε βιβλία και στο διαδίκτυο).
- Θα μας εξυπηρετήσει πολύ αν κάνουμε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα προμηθειών και διατροφής.

Βελτιώνουμε και ποικίλουμε τη διατροφή με υγιεινές αλλαγές και νέες ιδέες
- Πίτες με φύλλο δικό μας με ό,τι περισσεύει και τίς φυλάμε στην κατάψυξη για ένα ελαφρύ βραδινό ή
συμπλήρωμα στα υπόλοιπα που έχουν μείνει στο ψυγείο.
- Χορταστικό και θρεπτικό ελαφρύ γεύμα είναι ο κρητικός ντάκος.
- Καθιερώνουμε 1 ημέρα την εβδομάδα ως ημέρα υπολοίπων.
- Προσπαθώντας να πλουτίζουμε το τραπέζι μας χωρίς σπατάλη, αυτομάτως τρώμε και πολύ πιο υγιεινά.
- Όταν είναι η εποχή της ντομάτας φτιάχνουμε τη δική μας σάλτσα και τη φυλάμε σε βάζα, επίσης
μαρμελάδες με ώριμα φρούτα εποχής.

Βελτιώνουμε και ποικίλουμε τη διατροφή με υγιεινές αλλαγές και νέες ιδέες
- Πίτες με φύλλο δικό μας με ό,τι περισσεύει και τίς φυλάμε στην κατάψυξη για ένα ελαφρύ βραδινό ή συμπλήρωμα στα υπόλοιπα που έχουν μείνει στο ψυγείο.
- Χορταστικό και θρεπτικό ελαφρύ γεύμα είναι ο κρητικός ντάκος.
- Καθιερώνουμε 1 ημέρα την εβδομάδα ως ημέρα υπολοίπων.
- Προσπαθώντας να πλουτίζουμε το τραπέζι μας χωρίς σπατάλη, αυτομάτως τρώμε και πολύ πιο υγιεινά.
- Όταν είναι η εποχή της ντομάτας φτιάχνουμε τη δική μας σάλτσα και τη φυλάμε σε βάζα, επίσης μαρμελάδες με ώριμα φρούτα εποχής.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ χαμηλού προϋπολογισμού και κατοχικές συνταγές
Δημιουργείστε νέα πιάτα από τα περισσεύματα!
- Μάζεμα χόρτων, βράσιμο και κατανάλωση – ή πλύσιμο, στέγνωμα και αποξήρανση.
- Μάζεμα σαλιγκαριών – πριν καταναλωθούν πρέπει να ταϊστούν καλά 1 εβομάδα με αλεύρι ή μακαρόνια, ώστε να καθαρίσουν και να αποβάλλουν ό,τι έχουν φάει, που ίσως είναι βλαπτικό για εμάς.

Στην κατοχή στα χωριά σώθηκε πολύς κόσμος με τα σαλιγκάρια και τα χόρτα.
- Το λίγο σπανακόρυζο ή πρασόρυζο που περίσσεψε γίνεται γέμιση για πίτα.
- Τα ρεβύθια ή οι φακές που περίσσεψαν, ξαναμαγειρεύονται με ρύζι, το φτιάχνουν στην Ήπειρο.
- Από φακές φτιάχνουμε κιμά για μακαρόνια, παπουτσάκια, γεμιστά, σουτζουκάκια, που έχουν τη γεύση κιμά. Προηγουμένως βεβαιωνόμαστε ότι δεν έχει κάποιος αλλεργία στις φακές.
- Κιμάς από τριμμένη μελιτζάνα, στιφάδο με κάστανα, το περισσευούμενο ψωμί γίνεται αυγόφετες, αν έχει ξεραθεί αρκετά γίνεται τρίμμα για μπιφτέκια, ταραμοσαλάτα, κόβεται σε κομματάκια, ψήνεται 30- 45΄ στους 120, όταν κρυώσουν φυλάμε σε γυάλινα βάζα, διατηρούνται έως και 7 χρόνια!
- Κρατάμε τα εξωτερικά φύλλα από τα λαχανικά, τα κόβουμε και τα φυλάμε στην κατάψυξη για
χορτόσουπα ή λαχανόρυζο ή σπανακόρυζο.
- Κρατάμε τα κόκαλα για ζωμούς, φτιάχνουμε σούπες με τα απομεινάρια λαχανικών της κατάψυξης και αποξηραμένες φλούδες πατάτας ή αποξηραμένα λαχανικά, ή φτιάχνουμε μακαρόνια ή ρύζι στο ζωμό.
- Τα αγοραστά φύλλα κρούστας που περίσσεψαν, αν έχουν στεγνώσει τα κομματιάζουμε με το χέρι, φυλάμε στην κατάψυξη και φτιάχνουμε μια πατσαβουρόπιτα-τυρόπιτα, ή μία πατσαβουρόπιτα- πορτοκαλόπιτα, περιχύνουμε με σιρόπι φτιαγμένο από το σιρόπι γλυκού κουταλιού που περίσσεψε.
- Ένα σταφιδοψωμάκι που θα το φτιάξουμε σε σχήμα σκαντζόχοιρου, με μικρές ψαλιδιές στο πάνω μέρος και 2 καρφιά γαρύφαλλα για μάτια θα στολίσει και θα πλουτίσει από μόνο του το λιτό τραπέζι ή την παιδική γιορτή.
- Μαθαίνουμε πώς να φτιάχνουμε προζύμι, ψωμί, τραχανά, χυλοπίτες, σπιτικό φύλλο κλπ
- Μια μπριζόλα με μερικές πατάτες φτιάχνουν ένα φαγητό 3-4 μερίδων, όταν το κρέας που έχουμε είναι λιγοστό.
- Η μισή μερίδα από το λεμονάτο/κοκκινιστό που περίσσεψε, ψιλοκόβεται και με προσθήκη σάλτσας και κρεμμυδιού γίνεται συνοδευτικό για μακαρόνια, ρύζι, πουρέ, πατάτες κλπ, ή γίνεται μια μικρή πίτα σαν την κεφαλλονίτικη, με προσθήκη κρεμμυδιού, ρυζιού, τυριού αν υπάρχει.
- Με τσουκνίδες φτιάχνουμε τσουκνιδόπιτες ή τσουκνιδοκεφτέδες.
- Φτιάχνουμε φασουλοκεφτέδες, ρεβιθοκεφτέδες και φακοκεφτέδες, ελιές στιφάδο.
- Σουβλάκια από γίγαντες. Βράζουμε τους γίγαντες να ψηθούν τελείως. Τους τηγανίζουμε έναν έναν αφού τους βάλουμε μέσα σε πυκνό πικάντικο κουρκούτι. Τους περνάμε σε ξύλινα καλαμάκια.
- Σούπα με φλούδια από φασολάκια: Στην κατοχή έκοβαν τα φλούδια από τα φασολάκια πολύ ψιλά, πρόσθεταν ψιλοκομμένο κρεμμύδι και ντομάτα ή ελιές και τα έφτιαχναν σούπα.
- Ντομάτες γεμιστές με μελιτζάνες, με φλούδες από πατάτες φτιάχνουμε σούπες, πίτες, ή μπορούμε να φτιάξουμε μουσακά ή κεφτεδάκια από πατατόφλουδες – προσοχή, να μην είναι πράσινες!
- Ψάχνουμε για συνταγές για εύκολα γλυκά χωρίς βούτυρο και ακριβά υλικά, με αγνές πρώτες ύλες και όχι έτοιμα μείγματα, λουκουμάδες, τηγανίτες, αυγόφετες, σιμιγδαλένιο χαλβά, κέικ με λάδι κλπ.
- Το σιρόπι που περισσεύει από τα γλυκά κουταλιού το προσθέτουμε σε γλυκά που φτιάχνουμε, επίσης το χρησιμοποιούμε στο σιρόπι που φτιάχνουμε για να σιροπιάσουμε τα γλυκά μας.
- Με έναν στολισμό σοκολάτας τρούφας σε σχήμα φύλλου ή καρδιάς ακόμη και μια ταπεινή κρέμα με άνθος αραβοσίτου αποκτά άλλη εμφάνιση και νοστιμιά! Βάλτε το μεράκι σας και την αγάπη για τους δικούς σας και θα φτιάξετε θαύματα!
- Το κέικ που περίσσεψε το κάνουμε γέμιση για φεγγαροπιτάκια ή πάστα ψυγείου.
- Κουλουράκια απλά, σε διάφορα όμορφα σχήματα, θα δώσουν χαρά στα παιδιά.
- Ρυζόπιτα με φύλλο κρούστας, γλυκά με φασόλια γίγαντες, καθώς και γλυκά κουταλιού, τα φασόλια γίγαντες, έχουν τη γεύση κάστανου!
- Από σταφίδες φτιάχνουμε τη θρεψίνη, πολύ γνωστή στα παλιά χρόνια και πολύ θρεπτική.
- Από μούστο σταφυλιών φτιάχνουμε πετιμέζι για σιρόπιασμα γλυκών, αυγόφετων, αντί για μέλι στο σερβίρισμα, για μουστοκούλουρα κλπ. Το πετιμέζι είναι πολύ καλό και για το βήχα.
Αντί για κακάο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χαρουπάλευρο, είναι νόστιμο και ωφέλιμο.

- Φτιάχνουμε άλειμμα ψωμιού τύπου μερέντα με χαρουπόμελο, ταχίνι, χαρουπάλευρο, λίγο ξύσμα και χυμό πορτοκαλιού. Ρωτάμε αν κάποιος έχει αλλεργία στο ταχίνι.
- Τσάι από πορτοκαλόφλουδες, μανταρινόφλουδες, λεμονόφλουδες ή μηλόφλουδες ή πέταλα από εκατόφυλλα τριαντάφυλλα.

Για όλα τα παραπάνω εξετάζουμε μήπως κάποιος είναι αλλεργικός σε κάποιο βότανο ή μπαχαρικό ή φυτό ή υπάρχει κάποια αντένδειξη σε σχέση με τυχόν θεραπεία του ή ιατρική αγωγή που ακολουθεί.

Στο σπίτι μπορούμε να είμαστε αυτάρκεις, αν…

- Μάθουμε να φτιάχνουμε μόνοι μας σαπούνι για το πρόσωπο/σώμα, τα πιάτα, το νοικοκυριό και από αυτό φτιάχνουμε και απορρυπαντικό πλυντηρίου με σόδα πλύσης και βόρακα, 1 μέρος τριμμένο σπιτικό σαπούνι, 1 μέρος βόρακα, 1 μέρος σόδα πλύσης, όλα σε γραμμάρια. Για όλα υπάρχουν οδηγίες στο διαδίκτυο. Είναι φυσικά προϊόντα, φιλικά στο δέρμα και το περιβάλλον και πολύ αποτελεσματικά. Τα φτιάχνουμε να τα έχουμε, γιατί θέλουν μία περίοδο τουλάχιστον 1,5-2 μηνών (ιδανικά 6 μηνών το σαπούνι ελαιολάδου) για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια, διότι η καυστική σόδα θα μας κάψει, έστω κι αν οπτικά φαίνεται ότι έχουν στερεοποιηθεί τα σαπούνια, δεν είναι έτοιμα για χρήση. Προμηθευόμαστε καυστική σόδα για το σαπούνι και τη φυλάμε μακριά από υγρασίες και παιδιά. Δίνουμε μεγάλη προσοχή στις οδηγίες παρασκευής και ασφαλείας και τις τηρούμε σχολαστικά, όπως και τα γραμμάρια, δεν αλλάζουμε ούτε 1 γραμμάριο! Δεν
πετάμε τα καθαρά λάδια από το τηγάνισμα πατάτας (λάδι τηγανισμένο 1 φορά, το πολύ 2), για να τα κάνουμε σαπούνια για λάτρα.

- Στο διαδίκτυο και στα βιβλία υπάρχουν λεπτομερείς οδηγίες για πάρα πολλά, για ράψιμο, μανταρίσματα, πλέξιμο, ζωγραφική, διακόσμηση, κήπο σε βαρέλι, καλλιέργεια φυτών σε κήπο ή γλάστρες, κάθετη φύτευση, αποξήρανση τροφών, κονσερβοποίηση, ιδιότητες φυτών και βοτάνων και καλλιέργεια αυτών, παρασκευή κηραλοιφών και κρεμών, γιατροσόφια από τη φύση και άλλα πολλά.

- Επίσης να φτιάχνουμε μόνοι μας μαλακτικό ρούχων/λουσίματος (είναι απλό, ξύδι και νερό).
- Για την καθαριότητα στο σπίτι χρησιμοποιούμε σπιτικό σαπούνι, ξύδι, λεμόνι, βόρακα, μαγειρική σόδα, αν έχουμε αιθέριο έλαιο λεμόνι. Καθαρίζουμε με φυσικό, υγιεινό και οικονομικό τρόπο, δίχως βλαβερές αναθυμιάσεις. Οδηγίες και συνταγές υπάρχουν στο διαδίκτυο.
- Φτιάχνουμε δικό μας αποσμητικό για μασχάλες και πόδια, καθώς και αντικουνουπικό σπρέι σώματος με αιθέρια έλαια ή νερό και αιθέριο έλαιο λεβάντας διαλυμένο σε λίγο οινόπνευμα.
- Περιποίηση προσώπου/σώματος με κρέμες /κηραλοιφές που θα φτιάξουμε εμείς με συνταγές από το διαδίκτυο ή άτομα που τα χρησιμοποιούν. Οι κηραλοιφές έχουν πολλές ιδιότητες, ανάλογα με τα λάδια και αιθέρια έλαια που θα χρησιμοποιήσουμε, για συγκάματα μωρών και ενηλίκων, εγκαύματα α΄ βαθμού, τσιμπήματα κουνουπιών, μέχρι πλήρη ανακούφιση από μυϊκούς και ρευματικούς πόνους οι πιο δυνατές.
Λάδια βοτάνων μπορούμε να φτιάξουμε με εκχύλιση του φυτού στο λάδι, οδηγίες υπάρχουν και στο διαδίκτυο. Μπορούμε να φτιάξουμε και βάμματα.
- Έχουμε το κατάλληλο σύρμα ώστε να ξεβουλώνουμε νεροχύτες και αποχετεύσεις.
- Δεν πετάμε χαρτιά, χαρτόνια, ξύλινα κουτιά, άδειες κονσέρβες τόνου, καθώς αυτά μπορούν να γίνουν καύσιμη ύλη. Φτιάχνουμε καμινέτο από κονσέρβα τόνου. Κόβουμε λωρίδες χαρτόνι οντουλέ και τις κάνουμε ρολό, στο ύψος της κονσέρβας, αφήνοντας την άκρη στο κέντρο να προεξέχει. Μετά τις τοποθετούμε μέσα στο καθαρό κονσερβοκούτι τόνου. Η εσωτερική άκρη στο κέντρο του κουτιού να είναι πιο μεγάλη για να ανάψει το καμινέτο. Περιχύνουμε με λιωμένο κερί.
- Διαβάζουμε ή βλέπουμε οδηγίες για να κάνουμε κάποιες απλές δουλειές, π.χ. να βάψουμε ένα τοίχο, να ασβεστώσουμε τη μάντρα, να σοβατίσουμε μια μικρή ρωγμή, να αλλάξουμε το τηλέφωνο του ντους κλπ.
Εννοείται ότι τις εργασίες που απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις γιατί είναι και επικίνδυνες, τις αφήνουμε στους ειδικούς (ηλεκτροκόλληση, ηλεκτρικά, υδραυλικά, καυστήρα κλπ)
-Στο σούπερ μάρκετ όταν βρούμε προσφορές προϊόντων 1+1 που θα χρησιμοποιήσουμε αργότερα, τα αγοράζουμε. Οι ευκαιρίες πιθανόν να βρίσκονται στα ψηλά ή πολύ χαμηλά ράφια.
- Δεν αγοράζουμε πράγματα που είναι σε προσφορά, αν δεν μας αρέσουν και δεν τα χρησιμοποιούμε.
- Αγοράζουμε διάφορα είδη χύμα (τρόφιμα ή αναλώσιμα σπιτιού).
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι Η ΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ
- Να είμαστε ικανοί να ράβουμε και να επιδιορθώνουμε μόνοι τα ρούχα μας. Μεταποιούμε τα ρούχα μας, αλλάζουμε ένα φθαρμένο γιακά, προσθέτουμε ενίσχυση σε γόνατα, αγκώνες κλπ.
- Τα είδη που δεν μπορούμε να φτιάξουμε, φροντίζουμε να τα συντηρούμε σωστά, ώστε να κρατήσουν περισσότερο.
- Μπορούμε να πλέξουμε πιαστράκια για τις κατσαρόλες, επίσης γάντια, καθώς και γάντια για το ντους αντί για το σφουγγάρι ή τη λούφα που πλενόμαστε αν έχουν χαλάσει, να πλέξουμε πατάκια ή κουρελούδες από λωρίδες υφάσματος ή χαλασμένα καλσόν ή σακούλες σούπερ μάρκετ.

- Τα κεριά Ανάστασης και γενεθλίων τα φυλάμε για μια διακοπή ρεύματος, ή τα λιώνουμε και δημιουργούμε νέα κεριά με φυτίλι που θα προσθέσουμε, ή φτιάχνουμε καμινέτα σε κονσέρβες τόνου όπως περιγράφηκε πιο πάνω.
- Μαθαίνουμε τις ιδιότητες φυτών και βοτάνων, ώστε να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για μια φυσική θεραπεία στο σπίτι για ένα κρυολόγημα, ένα πιάσιμο, μια αδιαθεσία.
Μπορούμε να περνάμε καλά χωρίς να νιώθουμε στερημένοι – ιδέες για κατασκευές και παιχνίδια
- Ψυχαγωγία δωρεάν – μαθαίνουμε πού γίνονται δωρεάν εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων ή ειδών, συναυλίες, μαθήματα, σεμινάρια κλπ κοντά στην περιοχή μας.
- Φτιάχνουμε παιχνίδια για τα παιδιά, κουκλοθέατρο με χάρτινες σακούλες του μανάβη κομμένες κατά μήκος και ζωγραφίζουμε τους ήρωες. Στερεώνουμε με λαστιχάκι στο χέρι μας και του φοράμε φουλάρι για ρούχο.
Κουκλοθέατρο μπορούμε να φτιάξουμε και με τις μονές κάλτσες που δεν έχουμε πετάξει, κεντάμε με χρωματιστές κλωστές, κουμπιά και μαλλί πλεξίματος αντίστοιχα μύτη, χείλη, μάτια με κουμπιά, μαλλιά.
- Φτιάχνουμε επιτραπέζια παιχνίδια, φιδάκι κλπ εκτυπώνοντας από το διαδίκτυο το σχετικό παιχνίδι και ή πλαστικοποιούμε το φύλλο, ή το βάζουμε σε ζελατίνη κλασέρ ή κολλάμε διάφανο αυτοκόλλητο.
- Διοργανώνουμε γεύμα ή πάρτι ρεφενέ με φίλους όπου ο καθένας να φτιάξει και θα φέρει κάτι.
- Μπορούμε να πάρουμε βιβλία για διάβασμα από τη δανειστική βιβλιοθήκη του δήμου ή ανταλλαγή με φίλους ή να αγοράσουμε 2ο χέρι από παλαιοπωλεία ή ίντερνετ. Επίσης στις ετήσιες εκθέσεις/παζάρια βιβλίου μπορούμε να βρούμε εξαιρετικά βιβλία περασμένων ετών σε πολύ καλές τιμές.

Στέλλα Λεοντιάδου
Συνδιαχειρίστρια της ομάδας facebook ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ
φωτογραφίες ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ, truetactical, volcanotimes,vita, φτιάχνω μόνος μου, etoimotita-
enallaktiki-diaviosi, MOSAIC Lille