Κατά μήκος της υπό δημιουργία διαβαλκανικής οινικής διαδρομής, που ενώνει τον Άθωνα και το Αιγαίο με τη Μαύρη Θάλασσα, φτάνοντας μέχρι το Τσάρεβο της Βουλγαρίας, υπάρχουν δεκάδες οινοποιεία - μικρά «διαμάντια».

Ξεκινώντας από το Άγιο Όρος, ο περιπατητής συναντά τα αμπελοτόπια της Μονής Χιλανδαρίου, που μετρούν πάνω από οκτώ αιώνες ζωής, τροφοδοτώντας με πρώτη ύλη ένα από τα παλαιότερα (σε συνεχή λειτουργία) οινοποιεία της Ευρώπης και του κόσμου, όπου ο χειρονακτικός τρύγος και η αφοσίωση των μοναχών στο οινοποιείο αποδίδουν κυρίως ερυθρά κρασιά υψηλής ποιότητας, στην περιορισμένη ποσότητα των περίπου 100.000 φιαλών ετησίως.

 Μπορεί να συνεχίσει τη διαδρομή του στο Κτήμα «Αkrathos» στην ορεινή Χαλκιδική, οινοποιείο «ριζωμένο» στο μεράκι του Μπάμπη Μπεκρή και του Νάσου Φελώνη, οι οποίοι αγόρασαν το 2008 τα πρώτα στρέμματα σε υψόμετρο 600 μέτρων, εκεί όπου η θαλάσσια αύρα από τους γειτονικούς κόλπους της Ιερισσού και του Αγίου Όρους και το σχιστολιθικό έδαφος «ευεργετούν» τα αμπέλια.

Στη συνέχεια ίσως αποφασίσει να αφήσει πίσω του τη Χαλκιδική και να κατευθυνθεί στους πλούσιους οινοτόπους της Δράμας, που φιλοξενεί επτά επισκέψιμα οινοποιεία με εκλεκτά κρασιά και μνημονεύεται από την αρχαιότητα ως σπουδαία οινοπαραγωγός. Και μετά μπορεί να περάσει τα σύνορα και να φτάσει στο παραθαλάσσιο Τσάρεβο της Βουλγαρίας, στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας.

Μέχρι τη Σιγκαπούρη τα κρασιά της Μονής Χιλανδαρίου

Ένα από τα τρία ή τέσσερα παλαιότερα οινοποιεία της Ευρώπης -και άρα και του κόσμου, αφού η «Γηραιά Ήπειρος» είναι η «μάνα» του κρασιού- που εξακολουθούν να παραμένουν σε λειτουργία, είναι αυτό της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου, που αντλεί πρώτη ύλη από 170 στρέμματα αμπελώνα, όπου καλλιεργούνται οι ποικιλίες Merlot, Cabernet Franc και Cabernet Sauvignon. 

«Τα πρώτα αμπέλια της Μονής Χιλανδαρίου φυτεύτηκαν γύρω στο 1.198 µ.Χ από τον ιδρυτή της, Σέρβο πρίγκηπα Ράσκο Νεμάνια, που ως μοναχός έλαβε το όνομα Σάββας, ο οποίος είχε συμπεριλάβει στο καταστατικό της Μονής την πρόβλεψη να υπάρχει ένα ποτήρι κρασί για κάθε μοναχό καθημερινά. Οι άνθρωποι συνέχισαν να καλλιεργούν τα αμπέλια στην πορεία των αιώνων. Παράγουμε κρασιά επί οκτώ αιώνες, αλλά τα εμπορευόμαστε εδώ και λίγα χρόνια. Η μακραίωνη παράδοση, η ιστορία, η αγάπη των μοναχών που θεωρούν τη δημιουργία κρασιού συνυφασμένη με τη θρησκεία μας, είναι στοιχεία που υπάρχει ανάγκη να εξωτερικευτούν, κάτι στο οποίο μπορεί να βοηθήσει η δημιουργία της Διαβαλκανικής Διαδρομής» σημειώνει ο κ.Χαρπαντίδης, εξηγώντας ότι η πρόταση του δήμου Αριστοτέλη για την ένταξη του οινοποιείου της Μονής στη διαδρομή έγινε με χαρά αποδεκτή.

Ένα από τα τρία ή τέσσερα παλαιότερα οινοποιεία της Ευρώπης που εξακολουθούν να παραμένουν σε λειτουργία, είναι αυτό της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου, φωτογραφία wikipedia
Όπως εξηγεί ο κ.Χαρπαντίδης, η Μονή δεν αγοράζει σταφύλια «απ΄έξω» για τα κρασιά της. Χρησιμοποιείται μόνο πρώτη ύλη από τους αμπελώνες της. «Όπως λέγεται χαρακτηριστικά, "ό,τι γράφει Χιλανδάρι, πρέπει να είναι από το Χιλανδάρι"» λέει. Για αυτό και δεν προχώρησε νωρίτερα στην παραγωγή λευκών κρασιών. Τώρα, ήρθε η ώρα. Στον σχεδιαζόμενο μικρό αμπελώνα των περίπου 15 στρεμμάτων θα φυτευτούν ποικιλίες -οπωσδήποτε κάποιες ελληνικές- για την παραγωγή λευκών οίνων.

Επί οκτώ αιώνες, το κρασί της Μονής παραγόταν αποκλειστικά για τις ανάγκες της. Ωστόσο, όταν το 2004 το μοναστήρι χτυπήθηκε από μεγάλη πυρκαγιά, η οινοποιητική δραστηριότητα αποφασίστηκε να αυξηθεί και φυτεύτηκαν 80.000 νέες ρίζες -Merlot, Cabernet Franc και Cabernet Sauvignon- με τη βοήθεια της Γεωπονικής Σχολής Βελιγραδίου. Η πρώτη σοδειά από το νέο αµπελώνα ήταν έτοιμη το 2010.

Το 2019 άρχισαν οι εξαγωγές, η πορεία των οποίων είναι ήδη ικανοποιητική, παρά τις αρρυθμίες που δημιούργησαν η πανδημία και οι καραντίνες. Τέσσερις στις δέκα φιάλες που παράγονται στο Χιλανδάρι ταξιδεύουν στις αγορές του εξωτερικού και κυρίως σε Σερβία, Ρωσία, Ελβετία, Αυστρία, πρόσφατα Γερμανία (μετά την έκθεση ProWein στο Ντίσελντορφ), αλλά και Σιγκαπούρη και γενικότερα Ασία.