Το σχέδιο του υπουργείου που ολοκληρώθηκε σε 6 ημέρες - Μεγάλες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικόΟ ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς φορείς αεροναυτιλίας επικρίνουν την κυβέρνηση για την απόφασή της να προχωρήσει σε λειτουργία μέσω τηλεχειρισμού των πύργων ελέγχου στους αερολιμένες που έχουν παραχωρηθεί προς διαχείριση από την Fraport. Ετσι, μετά τις αντιδράσεις των Ελλήνων Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας και το καμπανάκι που έκρουσε και η ευρωπαική ένωση αερολεγκτών (ATCEUC), σειρά είχε η Διεθνής Ομοσπονδία των Ηλεκτρονικών της Πολιτικής Αεροπορίας (IFATSEA), η οποία σε επιστολή της προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα κάνει λόγο για απόφαση, η οποία προκαλεί σοβαρές ανησυχίες και πουθενά αλλού στον κόσμο δεν έχει έως και σήμερα εφαρμοστεί σε αυτήν την ευρύτητα, καθώς ακολουθήθηκε η μέθοδος της πιλοτικής εφαρμογής.

Μεγάλες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό

  Παράλληλα επικρίνει την ηγεσία του υπουργείου για τις σημαντικές ελλείψεις κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό σχολιάζοντας ότι παρά τις αρχικές εξαγγελίες, ο αριθμός των προσλήψεων ηλεκτρονικών μέσω του ΑΣΕΠ έπεσε από τις 50 στις ...7 κι αυτό την ώρα που ο συνολικός τους αριθμός αναμένεται να περιοριστεί κατά 25% την προσεχή πενταετία εξαιτίας των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.

Το σχέδιο του υπουργείου που ολοκληρώθηκε σε 6 ημέρες

  Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το σχέδιο του υπουργείου αφορά την δημιουργία «Digital/Remote Towers» και την τοποθέτηση ειδικών συστημάτων, ώστε η ρύθμιση της κυκλοφορίας να γίνεται από ένα απομακρυσμένο Κέντρο Ελέγχου.   Το σχέδιο βασίζεται σε μία μελέτη, η οποία ολοκληρώθηκε στο χρονικό διάστημα ρεκόρ των ... 6 ημερών χωρίς μάλιστα να έχουν λάβει γνώση γι΄αυτήν οι αρμόδιες διευθύνσεις της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Αν και η εν λόγω μελέτη επρόκειτο να εξετάσει τους μικρότερους αερολιμένες που δεν έχουν παραχωρηθεί στη γερμανική Fraport, τελικώς με απόφαση του τότε υπουργού, Κώστας Καραμανλή, ο σχεδιασμός άλλαξε και αυτή επικεντρώθηκε στα μεγαλύτερα περιφερειακά αεροδρόμια που λειτουργεί η εταιρία.   Ετσι, όπως επισημαίνεται στην ίδια τη μελέτη, η οποία κόστισε 30.000 ευρώ, προτείνεται η εφαρμογή των τηλεχειριζόμενων πύργων (Digital/Remote Towers) να ξεκινήσει από τα παραχωρημένα αεροδρόμια στην Fraport και κατά προτεραιότητα σε εκείνα της Μυκόνου, της Σαντορίνης και της Μυτιλήνης, κάτι το οποίο θα γλύτωνε σημαντικούς πόρους από την Fraport που αφορούν το κόστος διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας. Οσο για τα υπόλοιπα 22 μη παραχωρημένα αεροδρόμια που ανήκουν στην ΥΠΑ, παραμένουν στα ...προσεχώς του σχεδιασμού όταν θα έχουν βρεθεί οι χρηματοδοτικοί πόροι.   Το έργο, το οποίο αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με ποσό 72 – 77 εκατομμυρίων ευρώ, εξακολουθεί να προκαλεί σοβαρές αντιδράσεις στον κλάδο αναφορικά και με κρίσιμα ζητήματα ασφαλείας που εγείρονται.

Σφοδρή ανησυχία από τους ηλεκτρονικούς ακόμα και για την ασφάλεια των πτήσεων

  Σοβαρές επιφυλάξεις ακόμα και για την ασφάλεια των πτήσεων εκφράζει στην επιστολή της και η IFATSEA ως προς την ανάπτυξη των Remote Towers στην Ελλάδα. Η Ομοσπονδία ξεκαθαρίζει ότι κατι τέτοιο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο υπό προϋποθέσεις και κυρίως εφόσον ενσωματώνεται απρόσκοπτα στα συστήματα παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας (ANSP), εφόσον προχωρήσει σταδιακά και κατόπιν ενδελεχούς μελέτης και σχολαστικού σχεδιασμού με την εμπλοκή του ανθρώπινου δυναμικού της αεροναυτιλίας.   «Οι ANSP θα πρέπει να εξετάσουν την πραγματική ανάγκη για τέτοιες λύσεις, να τη βασίσουν σε τοπικές λειτουργικές απαιτήσεις, τεχνικές προδιαγραφές, σε ευθυγράμμιση με τους επιχειρηματικούς τους στόχους, ασφάλεια σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένης μιας ισχυρής διαχείρισης κινδύνου», αναφέρουν. Και προσθέτουν: «Όλα αυτά τα βήματα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν την αναζήτηση χρηματοδότησης οποιουδήποτε έργου μεγάλης κλίμακας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η απουσία οποιουδήποτε σταδίου της παραπάνω διαδικασίας ενέχει σημαντικό κίνδυνο για την επιτυχία του έργου και, ενδεχομένως, την ασφάλεια της εναέριας κυκλοφορίας».   Ξεκάθαρα επισημαίνουν ότι στο σχεδιαζόμενο έργο του απομακρυσμένου ελέγχου έχουν «εντοπίσει αρκετές πιθανές ανησυχίες» και συγκεκριμένα:

• Την απουσία συνολικής σε βάθος αξιολόγησης ασφάλειας που να λαμβάνει δεόντως υπόψη το ανθρώπινο δυναμικό, η οποία είναι κρίσιμης σημασίας για τη διασφάλιση ασφαλών και απρόσκοπτων λειτουργιών.
• Την απουσία πειστικής εξέτασης και αξιολόγησης για την κυβερνοασφάλεια του συγκεκριμένου ψηφιακού έργου των RTs.
• Το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του έργου που αποτελούν μεγάλη πρόκληση καθώς περιλαμβάνουν τη μετατροπή τοπικών πύργων σε απομακρυσμένους σε 12 αεροδρόμια είτε διαδοχικά είτε ταυτόχρονα. «Δεν έχουμε εντοπίσει τέτοια έκταση και πολυπλοκότητα ενός έργου RT παγκοσμίως. Αυτό το έργο θα είναι το πρώτο της έκτασής του σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς τα κράτη και οι ANSP συνήθως εφαρμόζουν πρώτα ένα πιλοτικό έργο».
• Την έλλειψη λεπτομερούς αξιολόγησης της διαλειτουργικότητας του απομακρυσμένου πύργου με τα συστήματα αεροναυτιλίας. Η Ομοσπονδία μάλιστα σε άλλο σημείο της επιστολής της σημειώνει ότι «σε αυτό το σημείο, καταλαβαίνουμε ότι αυτή η κρίσιμη απαίτηση διαλειτουργικότητας δεν έχει αντιμετωπιστεί επαρκώς».
• Την απαρχαιωμένη υποδομή στα αεροδρόμια ενδιαφέροντος και την ανάγκη αντικατάστασής της προκειμένου να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα, η απόδοση και η χωρητικότητα. πρέπει επίσης να σχεδιαστούν ολοκληρωμένα.
• Την αντιμετώπιση δυσκολιών επικοινωνίας δικτύου και συνδεσιμότητας, που αποτελούν κρίσιμες λειτουργίες, ιδιαίτερα λόγω του γεωγραφικού εδάφους της Ελλάδας και κυρίως των νησιων.

Προσλήψεις: 7 αντί για 50

  Η IFATSEA δεν αφήνει ασχολίαστο ούτε το φλέγον ζήτημα των ελλείψεων σε εξειδικευμένο προσωπικό. Σημειώνει στην επιστολή της πως η πρόσφατη απόφαση να προσληφθούν μόλις 7 ηλεκτρονικοί χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι ο αριθμός τους προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 25% περίπου στα επόμενα πέντε χρόνια λόγω συνταξιοδότησης «πρέπει να επαναξιολογηθεί» λαμβάνοντας υπόψη τα εν εξελίξει έργα με στόχο «την απομάκρυνση του κινδύνου τόσο των φυσικών όσο και των απομακρυσμένων συστημάτων και υπηρεσιών πύργων και τη διασφάλιση της ασφάλειας, της διαθεσιμότητας και της συνέχεια της υπηρεσίας».   Για το ζήτημα του δραματικού περιορισμού των προσλήψεων έχει ηδη αποστείλει επιστολή στη διοίκηση της ΥΠΑ και η Ένωση Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας. Μιλώντας στο «Εθνος» για το ζήτημα ο πρόεδρος της Ενωσης, Κωνσταντίνος Κανδεράκης επισημαίνει πως από τις 50 εγκεκριμένες θέσεις για τους κλάδους ΠΕ/ΤΕ Ηλεκτρονικών (ATSEP), θα καλυφθούν κατά μέγιστο επτά θέσεις. Από τις 50 θέσεις, οι 15 οι οποίες αφορούσαν τον κλάδο ΠΕ Ηλεκτρονικών (ATSEP) δεν συμπεριλήφθηκαν στην προκήρυξη του ΑΣΕΠ για λόγους που δεν έχουν διευκρινιστεί μέχρι και σήμερα. «Γίνεται αντιληπτό ότι τέτοιας έκτασης απόκλιση στην κάλυψη των θέσεων που προκηρύχτηκαν διαιωνίζει την υποστελέχωση της Υπηρεσίας σε προσωπικό ΗΜΑΕΚ/ATSEP και όλα τα συνδεόμενα με την έλλειψη αυτή προβλήματα, ιδίως δε τη λειτουργία των συστημάτων και την παροχή Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας με πλήρη εχέγγυα ασφάλειας κατά τα ισχύοντα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα».

Αντιδράσεις και από τους Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας

  Ένα «project αχρείαστο, επικίνδυνο και πρακτικά μη εφαρμόσιμο», για το οποίο «θα κατασπαταληθούν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης» είχαν χαρακτηρίσει την τυχόν λειτουργία Digital / Remote Towers στην Ελλάδα και οι Ελεγκτές Εναέριας Κυκλοφορίας.   Μάλιστα, η Ένωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας κάλεσε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να επικεντρωθεί στην επίλυση των χρονιζόντων προβλημάτων στην αεροναυτιλία, με τη διάθεση των ανάλογων οικονομικών πόρων και σε πολύ άμεσο χρόνο και στην εγκατάλειψη αμφιβόλου ασφάλειας και χρησιμότητας σχεδιων «που μόνο ερωτηματικά προκαλούν για τα κίνητρα της πολιτικής ηγεσίας».   Σε ανακοίνωσή της η Ενωση είχε υποβάλει και επτά συγκεκριμένα ερωτήματα:

1. Γιατί ανατέθηκε εξαρχής στην εταιρεία Planet, με απευθείας ανάθεση, πώς έγινε αποδεκτή η πρόχειρη μελέτη που παραδόθηκε και για ποιο λόγο ουδέποτε ζητήθηκαν οι απόψεις των αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων της ΥΠΑ επί αυτής;
2. Η προσπάθεια αποδυνάμωσης της φυσικής παρουσίας σε ιδιαίτερα ευαίσθητες κοινωνικά νησιωτικές περιοχές αποτελεί συνειδητή επιλογή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών; Έχουν ερωτηθεί τα Υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στα εθνικά θέματα και μάλιστα στην ευαίσθητη περιοχή του Αιγαίου;
3. Πώς ακριβώς θα υλοποιηθεί αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο εγκατάστασης δώδεκα συστημάτων Remote / Digital Towers και μάλιστα σε λιγότερο από δύο χρόνια, όταν η γερμανική εταιρεία DFS που προτίθεται να αναλάβει την υλοποίηση του, ξεκίνησε στη Γερμανία το 2004 το Remote Tower Control System και σχεδόν 20 χρόνια μετά δεν έχει καταφέρει να παραδώσει ούτε τρία (3) Remote Towers στη γερμανική επικράτεια;
4. Με ποια κριτήρια θα επιλεγεί τελικά ο ανάδοχος αυτού του έργου, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί με χρήματα των φορολογουμένων, αλλά η ανάθεση θα γίνει από την διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων παρακάμπτοντας τις δικλίδες του νόμου για τις δημόσιες προμήθειες;
5. Ποιο είναι το κίνητρο για την ελληνική κυβέρνηση να οδηγεί κονδύλια σε ανταγωνιστή της ΥΠΑ (η DFS είναι ο γερμανικός Πάροχος Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας), ο οποίος μάλιστα έχει δηλωμένη πρόθεση για την ανάληψη του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας σε αεροδρόμια εκτός της γερμανικής επικράτειας;
6. Πώς θεωρεί το Υπουργείο ότι το έργο είναι επ’ ωφελεία της ΥΠΑ και όχι της Fraport, από τη στιγμή που οι επιχειρησιακές διευθύνσεις της ΥΠΑ δεν ζήτησαν ποτέ την πραγματοποίησή του, αλλά αντίθετα η Fraport προωθεί την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου εδώ και χρόνια; Με ποιο σκεπτικό το Υπουργείο νομιμοποιεί τη Fraport να λαμβάνει αποφάσεις για την προμήθεια συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας;
7. Ποιο θα είναι τελικά το όφελος και για ποιον από την δαπάνη των 77 εκατομμυρίων ευρώ για το συγκεκριμένο έργο, αφού αποδεδειγμένα ούτε η χωρητικότητα των αεροδρομίων θα αυξηθεί ούτε θα υπάρξει κάποια αλλαγή στις απαιτήσεις σε προσωπικό; Γιατί τα χρήματα αυτά δεν δαπανώνται σε επέκταση κρίσιμων υποδομών των αεροδρομίων (όπως οι χώροι στάθμευσης αεροσκαφών), όπου θα υπήρχε άμεσο και σημαντικό όφελος για τα αεροδρόμια και τις τοπικές κοινωνίες;