Του Χαιρημονα το ρέμα στη Σκιάθο | γράφει ο Γιώργος Σανίδας
2023-03-12 16:18:33
Πού είναι στη Σκιάθο το ρέμα και η βρύση του Χαιρημονά και γιατί ονομάστηκαν έτσι; Ο γνωστός στο νησί Γερμανός περιηγητής Όρτβιν Βίντμαν φωτογράφησε τη βρύση και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο διήγημα «Τα Δαιμόνια στο ρέμα» απαντά σε όλες τις πιθανές ερωτήσεις, ακόμα και σε τυχόν μεταφυσικές που γεννά το «σκότος (του ρέματος το οποίο) ἡπλοῦτο ἐν μέσῃ ἡμέρᾳ, τῆς ἀγνωσίας τὸ σκότος»:
«Τοῦ «Χαιρημονᾶ τὸ ρέμα» βαθύνεται καὶ κατέρχεται ὄπισθεν ἀκριβῶς τοῦ λόφου, ἐφ᾽ οὗ ἐγείρεται ὁ ναΐσκος τοῦ Προδρόμου. Ἡ ὀφρὺς τοῦ βουνοῦ καμπυλοῦται ἄνωθεν, ἐπιστέφουσα βαθεῖαν πτυχὴν τῆς γῆς, σχηματίζεται δὲ βαθυτάτη χαράδρα, κατερχομένη μέχρι τοῦ αἰγιαλοῦ· εἰς τὴν κορυφὴν τῆς χαράδρας ὑπῆρχεν ἕνα καιρὸν μικρὸν ἐξωκκλήσιον, μὲ ἓν γειτονεῦον ἀσκητήριον, τοῦ ὁποίου τὰ ἴχνη φαίνονται, καὶ μία παλαιὰ κρήνη, ξηρὰ τώρα. Εἰς τὸ ἀσκητήριον ἐκεῖνο, καθὼς διηγεῖτο ὁ πατήρ μου εἰς τὴν οἰκίαν μας, ὀλίγας ἡμέρας πρίν, ὅταν ἐμελετούσαμεν τὴν ἐν λόγῳ ἐκδρομήν, ἀσκήτευε τὸν παλαιὸν καιρὸν ἐνάρετος μοναχός, ἐρημίτης, ὅστις ἔφερεν ἓν ὄνομα καλογηρικὸν ὄχι πολὺ σύνηθες, καὶ ἀπὸ τὸ ὄνομα ἐκεῖνο ὠνομάσθη ὅλη ἡ κοιλάς, καὶ ἡ βρύσις, καὶ τὸ ποτάμιον, «τοῦ Χαιρημονᾶ τὸ ρέμα».
Πέραν τῆς κρήνης ἐξέρχεται τώρα ἡ πηγὴ τοῦ νεροῦ, ὡς νὰ ἔχῃ ἀποπλανηθῆ καὶ ζητῇ τὴν μοναξίαν. Ἡ βρύσις βγαίνει ἀπὸ ἕνα βράχον, καλυπτόμενον ἀπὸ μέγαν φουντωτὸν σχοῖνον. Γύρω, γύρω, πλουσία χλόη πρασινίζουσα, κοσμοῦσα τὴν γῆν καὶ τὰς πέτρας, εἰς τὸ βασίλειον αὐτὸ τῶν βράχων. Ἀποστάζει ἀδάμαντας ρευστοὺς τὸ πολυτρίχι, λεπτοφυές, περίεργον χόρτον, τὸ ὁποῖον λέγουν ὅτι ἦτο καλὸν βότανον διὰ τὰς λεχούς. Πελώριος βράχος φράττει ἐν μέρει τὴν θέαν, κάθετος, ὄρθιος, ὡς τοῖχος. Ἄλλοι βράχοι χθαμαλώτεροι, σχιστοί, αἰχμηροί, ἀμαυροί, ὑψοῦνται, κύπτουν, πλαγιάζουν τριγύρω. Ἀπὸ τὰ στήθη των τὰ λάσια ἀπὸ χλόην, κάτω εἰς τοὺς γυμνοὺς πόδας των, ρέει τὸ νερόν. Πότε σχηματίζει ρυάκια καὶ ρεύματα, πότε μικρὰς λίμνας καὶ λεκάνας. Εἰς τὸ μέσον δύο βράχων, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ εἷς ἵσταται ὑπερήφανος, ὁ ἄλλος κυρτός, γονυπετής, ὡς ἐν σχήματι μετανοίας, ἀρχίζει νὰ κροτῇ καὶ νὰ ροχθῇ καὶ νὰ πλαταγῇ ὁ καταρράκτης, ραγδαῖος πίπτων κάτω εἰς τὴν λεκάνην, ὅπου φαίνεται τὸ νερὸν νὰ καταπίνεται. Ὀλίγας σπιθαμὰς παρακάτω ἀναθρῴσκει πάλιν. Πόθεν ἀναβρύει, ἄδηλον.
Πολλὰς ὀργυιὰς κάτω, ἡ κοιλὰς διχάζεται εἰς δύο, καὶ τὰ δίδυμα ρεύματα συμβάλλουσιν εἰς ἕνα ποταμόν, ἐκβάλλοντα εἰς τὴν θάλασσαν· τὸ ἄλλο ρεῦμα, πλουσιώτερον πολύ, ἔρχεται ἀπὸ τὴν βρύσιν τῆς Παναγίας τῆς Ζωοδόχου. Ἡ πηγὴ ἐκείνη εἶναι τόσον ἄφθονος, ὥστε, λέγουσιν οἱ βοσκοὶ τοῦ τόπου, ὅταν εἶναι ἀνομβρία, τότε τὰ νερά της πληθύνονται.»