SKIATHOS Ο καιρός σήμερα

Βασιλική Ρουμελιώτου: Το νέο βιβλίο της για παιδιά «σπάει» τη σιωπή κατά της βίας

2022-11-07 20:36:37
Το καινούριο βιβλίο της Βασιλικής Ρουμελιώτου με τίτλο «Μίλα», εμβαθύνει στον αγώνα της πρόληψης εναντίον της βίας και της παιδικής κακοποίησης, ενώ «εκπαιδεύει» τα παιδιά στο να μην φοβούνται να μιλήσουν. Η 46χρονη εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής - γνωστή στη Σκιάθο, λόγω των οικογενειακών δεσμών της και της θητείας της στο Γυμνάσιο του νησιού πριν από λίγα χρόνια - στη συνέντευξη που παραχώρησε στο SkiathosLife.gr, μίλησε για το πώς εμπνεύστηκε από το κίνημα του #MeToo και την Ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου, αλλά και… σχέση του Λουκιανού, του κεντρικού χαρακτήρα του βιβλίου, με τον διεθνούς φήμης Ιταλοαργεντινό γλύπτη Λουτσιάνο Γκαρμπάτι. Το συγγραφικό ντεμπούτο της Βασιλικής Ρουμελιώτου πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2018 με το παιδικό βιβλίο «Μην πας φωκάκι», το οποίο απέσπασε θετικές κριτικές, ενώ μεταφράστηκε επίσης στα ισπανικά και κυκλοφόρησε στην ιβηρική χερσόνησο. Στα μέσα Οκτωβρίου κυκλοφόρησε το δεύτερο έργο της, με τίτλο «Μίλα» (Εκδόσεις Πάπυρος), που απευθύνεται και πάλι σε παιδιά. Την περασμένη Τετάρτη, 2 Νοεμβρίου, έγινε η πρώτη παρουσίαση στον «Ιανό» της Αθήνας, όπου η συγγραφέας είχε την ευκαιρία να μιλήσει στο κοινό για την καινούρια δουλειά της, που περιστρέφεται γύρω την αξία και τη δύναμη που κρύβει η φωνή ενός παιδιού. Στο πάνελ των ομιλητών, εκτός από τη Βασιλική Ρουμελιώτου, βρέθηκαν επίσης η Σοφία Κωνσταντοπούλου (επικοινωνιολόγος και ιδρυτικό μέλος της ομάδας Genderhood), ο Μάριος Μάζαρης (δάσκαλος και συγγραφέας), ο Μιχάλης Παπαντωνόπουλος (ψυχολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Ημέρας Εφήβων «Πλοές» στην Αθήνα) και ο Γιώργος Στυλιαράς (ψυχοθεραπευτής), οι οποίοι αναφέρθηκαν με ιδιαίτερα τιμητικά λόγια για την έκδοση του «Μίλα». [caption id="attachment_166209" align="alignnone" width="1125"] Την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου, στον «Ιανό» της Αθήνας, πραγματοποιήθηκε η πρώτη παρουσίαση του νέου βιβλίου της Βασιλικής Ρουμελιώτου[/caption] Η συγγραφέας μίλησε στο SkiathosLife.gr για το καινούριο βιβλίο της, που έρχεται να λειτουργήσει ως οδηγός αυτοπροστασίας, τόσο για τα παιδιά, όσο και τους γονείς. «Μέσα από έναν συγκλονιστικό διάλογο, μια μελανιά προσπαθεί να πείσει ένα αγόρι, τον Λουκιανό, να βρει το κουράγιο να μιλήσει για εκείνη... Ένα βιβλίο για τη δύναμη της φωνής μας», διαβάζει κάποιος στο οπισθόφυλλο του «Μίλα», το οποίο εικονογράφησε με το ιδιαίτερο ύφος της η Μαρία Παπανδρέου και δείχνει πως συμπληρώνει αρμονικά την αφήγηση της Βασιλικής Ρουμελιώτου. [caption id="attachment_166212" align="alignnone" width="854"] Το εξώφυλλο του «Μίλα». Την εικονογράφηση ανέλαβε η Μαρία Παπανδρέου[/caption] «Κεντρικός ήρωας στο «Μίλα» είναι ο Λουκιανός, ένα αγοράκι που έχει μια μελανιά. Το βιβλίο αφορά το παιδικό τραύμα. Περιέχει τον διάλογο ανάμεσα στο παιδί και τη μελανιά του, η οποία προσπαθεί να τον πείσει να μιλήσει για εκείνη. Να της επιτρέψει να φύγει, ώστε ο Λουκιανός να ζήσει ελεύθερος», είπε στο ξεκίνημα της κουβέντας η συγγραφέας, η οποία στον… απόηχο των πρόσφατων αποκαλύψεων, πρόσθεσε με νόημα: «Είναι το δεύτερο βιβλίο που γράφω και το οποίο πάλι έχει σχέση με τη βία. Θα ήθελα να γράψω κάτι πιο ευχάριστο, αλλά δεν βοηθάει και η επικαιρότητα. Είναι απίστευτα όσα ζούμε, πρέπει να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια περιορισμού της βίας. Εμείς γράφουμε τα βιβλία που είναι κατάλληλα για μικρά παιδιά, γιατί από εκεί πρέπει να ξεκινήσει ο αγώνας για την εξάλειψη του φαινομένου. Όπως στο «Μην πας φωκάκι», έτσι και το «Μίλα», είναι παιδαγωγικό εργαλείο. Στην αρχή είναι η ιστορία και στο δεύτερο μέρος έχουμε πληροφορίες για γονείς και δασκάλους, αλλά και ενδεικτικές δραστηριότητες για το πώς να δουλέψουν το θέμα στο σπίτι ή μέσα στην τάξη». [caption id="attachment_166211" align="alignnone" width="900"] Ο γνωστός ηθοποιός Νίκος Ψαρράς φωτογραφήθηκε με το «Μίλα», στο σαλόνι του σπιτιού του[/caption] Αναγκαία η ενθάρρυνση στα παιδιά Η κ. Ρουμελιώτου, η οποία είναι φιλόλογος σε ειδικά σχολεία (υπηρετεί στο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης - ΕΕΕΕΚ Αιγάλεω) επισήμανε την αναγκαιότητα να αναπτύσσεται μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί, που θα το ενθαρρύνει να μιλάει για πάσης φύσης ζητήματα που το απασχολούν. «Δεν είναι εύκολο πράγμα να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Το να βρίσκει ένα παιδί το κουράγιο να μιλήσει, να αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά και του συμβαίνει κάτι άσχημο, είναι μια δεξιότητα που πρέπει να διδαχθεί. Αυτό προσπαθεί να δείξει το «Μίλα», σε γονείς και παιδιά. Τα παιδιά να μιλάνε γι’ αυτά που τα στεναχωρούν και οι γονείς να μάθουν να ακούν. Ο διάλογος στην αρχή είναι για το παιδί που πρέπει να μάθει να μιλάει, και το παιδαγωγικό κομμάτι στο τέλος έχει τρόπους για τους γονείς να μάθουν να ακούνε», είπε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε πως στο βιβλίο επιχείρησε να εξηγήσει απλά και κατανοητά, τι να κάνει ένα παιδί σ’ αυτή την περίπτωση: «Η ελπίδα μας είναι να φτάσει εγκαίρως σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδικά χεράκια, να λειτουργήσει προληπτικά. Τα παιδιά να ξέρουν τι να κάνουν, όταν αισθάνονται άσχημα, ώστε όταν χρειαστεί να συζητήσουν κάτι σοβαρό, να έχουν τη δεξιότητα αυτή και να μη φοβούνται. Επιπλέον, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας το εξής: «Ένα παιδί δεν φταίει ποτέ». Γι’ αυτό πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά να αναγνωρίζουν και τα συμπτώματα στο σώμα τους. Καμιά φορά το μυαλό μάς λέει ψέματα και κάνει λάθος, το σώμα ποτέ. Μπορεί κάποιος να μας δίνει δώρα, π.χ. γλυκά και να σκεφτόμαστε πως μας αγαπάει. Το παιδί αυτό δεν το μπορεί να το καταλάβει. Όταν αρχίσει να σκέφτεται άσχημα για κάποιον, νιώθει ενοχές του στυλ: «Δες, μου παίρνει δώρα κι εγώ βάζω τέτοια πράγματα στο μυαλό μου για εκείνον». Όμως, εάν είναι κοντά μας και το στομάχι μας σφίγγεται αυτό σημαίνει πως αγχωνόμαστε και δεν θέλουμε να έρχεται σε επαφή μαζί μας. Οποιοσδήποτε κι εάν μάς προκαλεί αρνητικά συναισθήματα, αυτό πρέπει να το λέμε σε κάποιον που εμπιστευόμαστε. Να μην κρατάμε τίποτα μέσα μας. Η φωνή μας έχει δύναμη και έχουμε χρέος να μάθουμε να μιλάμε για όσα μας απασχολούν. Το παιδί όσο μεγαλώνει, πρέπει να μαθαίνει να ξεχωρίζει ποια είναι η τακτική εκείνου που του προκαλεί κακό». [caption id="attachment_166208" align="alignnone" width="938"] Φωτογραφία από παλαιότερη ομιλία της Βασιλικής Ρουμελιώτου στη Σκιάθο, κατά τη διάρκεια ημερίδας τον Απρίλιο του 2019[/caption] Ασκώντας και η ίδια γονικό ρόλο, ούσα μητέρα δύο κοριτσιών, δεν έκρυψε πως προβληματίζεται για όσα ακούμε και διαβάζουμε καθημερινά: «Είναι τραγικό αυτό που συμβαίνει. Έχουμε μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας με όλες τις μορφές βίας. Εάν το είχαμε καταλάβει, θα είχε ξεκινήσει ήδη μια προσπάθεια περιορισμού του φαινομένου. Δεν υπάρχει θεσμός που να εμπιστευόμαστε. Η διαφθορά, δυστυχώς, βρίσκεται παντού και ανησυχώ πολύ. Όχι μόνο για τα παιδιά μου, αλλά όλα τα παιδιά. Γι’ αυτό γράφω, αισθάνομαι πως είναι απροστάτευτα σ’ έναν πολύ βίαιο κόσμο και προσπαθώ να παρέχω τα εργαλεία που χρειάζονται, για να μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους. Πρέπει τα παιδιά να αντιληφθούν πως υπάρχουν κίνδυνοι. Ετούτο προϋποθέτει συνεχή συζήτηση, χωρίς να τρομάζουμε τα παιδιά. Στο «Μην πας φωκάκι», επισήμανα στα παιδιά ότι δεν πρέπει να ακολουθούμε τους ξένους. Αντίστοιχα, το «Μίλα», είναι ένα βιβλίο που αναφέρεται στο πώς σπάζουμε τη σιωπή. Ας μην φέρνουμε στο μυαλό μας, μόνο τις βαριές περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης. Το παιδί πρέπει να μάθει να το κάνει και για πιο απλά πράγματα, ενώ οι ενήλικες από την πλευρά μας, να το ακούμε με σεβασμό και φυσικά, να δίνουμε λύσεις. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που οφείλουμε να περνάμε: «Σε ακούω, καταλαβαίνω γιατί αισθάνεσαι έτσι, το σέβομαι, έλα να βρούμε μαζί τη λύση». Έτσι το παιδί σιγά - σιγά θα μάθει να μεταφέρει τη δεξιότητα σε πιο σημαντικά πράγματα. Αλλιώς το παιδί τι θα πει; «Δεν με καταλαβαίνουν…» και θα μάθει να αποτρέπει τον εαυτό του από το να εκφράζει τα αρνητικά του συναισθήματα». [caption id="attachment_166213" align="alignleft" width="368"] Το «Μην πας φωκάκι» κυκλοφορεί στην Ισπανία, με την πρώτη συγγραφική προσπάθεια της Βασιλικής Ρουμελιώτου να περνά τα ελληνικά σύνορα[/caption] Ο ρόλος των γονέων στην πρόληψη της κακοποίησης Η συμβολή των γονέων στην πρόληψη και στην εξάλειψη της παιδικής κακοποίησης (σωματικής, σεξουαλικής, συναισθηματικής) είναι κρίσιμη και αναγκαία, αφού η παιδική αφέλεια και η άγνοια των ανήλικων, μπορούν να προκαλέσουν κακό. Κάτι που φροντίζει να υπενθυμίσει η Βασιλική Ρουμελιώτου στο καινούριο βιβλίο της. «Στο παιδαγωγικό κομμάτι, συμπεριλάβαμε αρκετό υλικό για το «άκου» των γονιών, όχι μόνο το «μίλα» των παιδιών. Το 2018, στο πρώτο βιβλίο, οι επιστημονικοί συνεργάτες που είχα, ήταν ο ψυχολόγος Νικόλαος Κυπαρισσός, η νηπιαγωγός Μαρίνα Βασιλειάδου και η φιλόλογος Ασημίνα Σουλτάνη. Στο «Μίλα», είχα τη χαρά να συνεργαστώ εκ νέου με αξιόλογους ανθρώπους, όπως ο Μάριος Μάζαρης, ένας εκπληκτικός εκπαιδευτικός και η Άσπα Τσαμαντή, υπέροχη δασκάλα επίσης, η οποία δουλεύει πάνω στη δεξιότητα της συζήτησης. Τέλος, χρησιμοποίησα υλικό από την Genderhood, μια ομάδα που διδάσκει τη συναίνεση ως μέσο πρόληψης της βίας», σημείωσε εύστοχα. «Χρειάζεται παιδεία και στους γονείς. Αυτές οι δεξιότητες είναι πολύ σημαντικές. Για παράδειγμα, παρατηρώ ότι πολλοί γονείς προστατεύουν το παιδί μέχρι εκείνο να ενηλικιωθεί. Τα κάνουν όλα εκείνοι και μετά θεωρούν πως το παιδί είναι έτοιμο να αυτονομηθεί. Αυτό όμως δεν είναι αυτονόητο», τόνισε στο SkiathosLife.gr η συγγραφέας, ενώ έπειτα ανέφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τις επισκέψεις που πραγματοποίησε στο πρόσφατο παρελθόν σε σχολικές μονάδες: «Υπάρχουν κοινωνικές δεξιότητες αυτοπροστασίας που πρέπει να κατακτηθούν. Με το «Μην πας φωκάκι» πήγα σε πολλά σχολεία και ρωτούσα τα παιδιά, τι θα έκαναν σε περίπτωση που χαθούν. Σας πληροφορώ πως ένα στα εκατό παιδιά έδινε τη σωστή απάντηση: «Εάν χαθώ, δεν πάω πουθενά. Στέκομαι εκεί και περιμένω να περάσει μια οικογένεια ή ένας ενήλικας με παιδιά. Λέω, συγνώμη χάθηκα, μπορείτε να με βοηθήσετε;» Γι’ αυτό είναι καλό να γνωρίζουν απ’ έξω το τηλέφωνο της μητέρας ή του πατέρα. Ή να το έχουν γραμμένο πάνω τους π.χ. σ’ ένα μπρελόκ… Ξέρετε τι έχω ακούσει; «Θα πατήσω το κόκκινο κουμπί», «Θα φωνάξω τον… Σούπερμαν ή τον Μπάτμαν» ή «Θα καλέσω έναν αστυνομικό, έναν πυροσβέστη ή έναν ιερέα». Τα δύο πρώτα, δείχνουν ότι το παιδί δεν έχει κάνει τέτοια συζήτηση με τους γονείς του και σκέφτεται ό,τι βλέπει στα καρτούν. Οι υπόλοιπες απαντήσεις με τους ένστολους, μου δείχνουν ότι προηγήθηκε κάποια κουβέντα με τους γονείς, αλλά η λύση που έμαθε δεν είναι λογική. Εάν δεν περάσει κανείς τότε, τι θα κάνεις; Ή το άλλο: Συμβουλεύουν ορισμένοι γονείς, να πάει το παιδί και να ζητήσει βοήθεια από τον υπάλληλο κάποιου καταστήματος. Κι εάν το μαγαζί είναι απέναντι και πρέπει το παιδί να διασχίσει έναν δρόμο;  Πάλι μπαίνει σε κίνδυνο. Αυτές είναι λεπτομέρειες που πρέπει να τις σκέφτεται ο γονιός, αλλά προκύπτουν μέσα από εκπαίδευση». [caption id="attachment_166207" align="alignnone" width="1463"] Ο γλύπτης Λουτσιάνο Γκαρμπάτι ήταν ο… νονός του Λουκιανού, του κεντρικού χαρακτήρα στο «Μίλα». Στη φωτογραφία ποζάρει μπροστά από το γλυπτό της Μέδουσας που φιλοτέχνησε και εκτέθηκε πρόπερσι στη Νέα Υόρκη, ενώ εξελίχθηκε σε σύμβολο των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης σε όλο τον κόσμο[/caption] Το «ευχαριστώ» στη Σοφία Μπεκατώρου και ο… νονός του Λουκιανού Τον Δεκέμβριο του 2020, η δύο φορές Ολυμπιονίκης στην ιστιοπλοΐα, Σοφία Μπεκατώρου, κατήγγειλε πως το 1998 έπεσε θύμα βιασμού από τον Αριστείδη Αδαμόπουλο, ο οποίος τότε κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας. Οι αποκαλύψεις της Μπεκατώρου για τον Αδαμόπουλο, ο οποίος παρεμπιπτόντως στις 24 Σεπτεμβρίου 2022 έφυγε από τη ζωή, έδωσαν τεράστια ώθηση στο κίνημα #Μetoo στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Μπεκατώρου αποδείχθηκε καθοριστική για τη Βασιλική Ρουμελιώτου, η οποία εκμυστηρεύθηκε το εξής: «Όταν έγινε γνωστή η υπόθεση της Σοφίας Μπεκατώρου, είναι αλήθεια πως συγκλονίστηκα. Ταυτόχρονα, όμως, ταράχθηκα με τα απαράδεκτα αντανακλαστικά μιας ολόκληρης κοινωνίας που αντέδρασε με σκέψεις και σχόλια του τύπου «Τι θέλει μετά από τόσα χρόνια;», «Μάλλον θέλει δημοσιότητα για να κατέβει στις εκλογές», «Γιατί δεν έλεγε «όχι»;» και «Γιατί δεν το είπε τότε;». Ενώ έχουμε μεγάλο πρόβλημα με τη βία στη χώρα μας, δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε. Παραμένουμε κοινωνικά αναλφάβητοι σε ό,τι αφορά στη βία, στην κατανόηση του φαινομένου και του πώς να τη διαχειριστούμε. Με το «Μίλα» ελπίζω τα παιδιά να αντιληφθούν πόσο σημαντικό είναι να μιλάς για όλα όσα σου συμβαίνουν. Γι’ αυτό στο τέλος του βιβλίου ευχαριστώ την κυρία Μπεκατώρου». [caption id="attachment_166206" align="aligncenter" width="600"] Η δύο φορές Ολυμπιονίκης, Σοφία Μπεκατώρου, η οποία σηματοδότησε τη «γέννηση» του κινήματος #MeToo στην Ελλάδα, ενέπνευσε τη συγγραφέα[/caption] Κλείνοντας, η γεννημένη στον Πειραιά συγγραφέας, αποκάλυψε από ποιον εμπνεύστηκε το όνομα του Λουκιανού, ο οποίος πρωταγωνιστεί στο «Μίλα». «Έδωσα αυτό το όνομα, προς τιμήν του Ιταλουαργεντινού καλλιτέχνη Λουτσιάνο Γκαρμπάτι, ο οποίος πριν από χρόνια παρουσίασε ένα συγκλονιστικό γλυπτό που απεικονίζει τη Μέδουσα να αποκεφαλίζει τον Περσέα. Ο συγκεκριμένος γλύπτης, με έδρα το Μπουένος Άιρες, αντέστρεψε τον ελληνικό μύθο της Μέδουσας, στον οποίον η τελευταία παρότι βιάστηκε από τον Ποσειδώνα, ήταν εκείνη που έχασε το κεφάλι της από τον Περσέα. Το θύμα ενός βιασμού δεν σταμάτησε ποτέ να κακοποιείται. Ο Γκαρμπάτι έκανε το αντίθετο, αποδίδοντας δικαιοσύνη για το θύμα», είπε η κ. Ρουμελιώτου επισημαίνοντας πως το εν λόγω γλυπτό, πλέον θεωρείται σύμβολο δικαιοσύνης για θύματα βιασμού και μια αλληγορία για την εποχή του #MeToo. Υπενθύμισε δε, ότι η Μέδουσα του Γκαρμπάτι, το 2020, όταν στη Νέα Υόρκη εκδικαζόταν η υπόθεση του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν με τις κατηγορίες για βιασμό και σεξουαλική επίθεση (σ.σ. ο πάλαι πότε πανίσχυρος παραγωγός του Χόλιγουντ και ιδρυτής της Miramax, πρόπερσι καταδικάστηκε σε 23 χρόνια φυλάκιση), εκτέθηκε έξω από το Ποινικό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης στο Μανχάταν. «Ο καλλιτέχνης ζει στην Αργεντινή. Τον ενημέρωσα σχετικά για τον… Λουκιανό και χάρηκε μόλις το έμαθε, ενώ του έστειλα ήδη ένα αντίτυπο του βιβλίου. Ευελπιστώ πως κάποια στιγμή, θα τον γνωρίσω από κοντά. Στην τελευταία επικοινωνία που είχαμε, με ενημέρωσε ότι την επόμενη χρονιά στη Γαλλία θα διοργανωθεί έκθεση με γλυπτά, που έχουν θέμα τον μύθο της Μέδουσας. Οπότε, του χρόνου, να είμαστε καλά, το ταξίδι στη Γαλλία θα μπει στο πρόγραμμα». [caption id="attachment_166210" align="aligncenter" width="573"] Η συγγραφέας ποζάρει δίπλα στα βιβλία της, που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πάπυρος[/caption] Το βιογραφικό της συγγραφέα Η Βασιλική Ρουμελιώτου γεννήθηκε το 1976 στον Πειραιά. Είναι απόφοιτος του τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή (University of Birmingham, UK) και υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ερευνητικό της ενδιαφέρον η σεξουαλικότητα στο φάσμα του αυτισμού. Εργάζεται ως φιλόλογος σε δομές Ειδικής Αγωγής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Τα βιβλία της, «Μην πας, φωκάκι» (2018) και «Μίλα» (2022), κυκλοφορούν από τον Εκδοτικό Οργανισμό Πάπυρο. Το πρώτο, μάλιστα, μεταφράστηκε στα ισπανικά από τη Σοφία Ροηλίδου και κυκλοφορεί στην Ισπανία από τις εκδόσεις Sial Pigmalión με τον τίτλο «¡No vayas, foquita!». Σε συνεργασία με τον Πάπυρο, διοργανώνει ημερίδες, εκδηλώσεις και παρουσιάσεις για γονείς, δασκάλους και μαθητές σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία και φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι μητέρα δύο κοριτσιών και αγαπάει τη μουσική, τα ταξίδια και τα βιβλία.