Ο Θανάσης Γρυπιώτης, παραγωγός δαμάσκηνων από τη Σκόπελο, είναι ένας άνθρωπος με όραμα για τη δουλειά του. Και η τελευταία ιδέα που συνέλαβε για το προϊόν που παράγει πολλά χρόνια συνεχίζοντας την παράδοση τριών γενεών της οικογένειάς του, είναι ικανή να στείλει τα ξεχωριστά αυτά σκοπελίτικα φρούτα μέχρι το Διάστημα και να αποτελέσουν τροφή για τους αστροναύτες. Μέσα από τη μέθοδο της κρυοξήρανσης που σχεδιάζει να θέσει σε εφαρμογή, ο 58χρονος γεωργός, ο οποίος διακρίνει τις δυνατότητες της τεχνολογίας, έχει κάθε λόγο να αισιοδοξεί πως θα προσελκύσει το ενδιαφέρον της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Γράφει ο Χριστόφορος Σεμέργελης

Η ψυχρή ξήρανση (freeze drying food στα αγγλικά) είναι μία μέθοδος, που προσφέρει τη δυνατότητα βελτίωσης της διάρκειας ζωής των τροφίμων που υπόκεινται σε επεξεργασία κατ’ αυτόν τον τρόπο. Είναι γνωστή αιώνες τώρα - από την εποχή των Ίνκας για την ακρίβεια - αν και σήμερα, η χρήση ειδικού εξοπλισμού έχει εξελίξει την τεχνική. Όσο για το πώς λειτουργεί η κρυοξήρανση ή λυοφιλίωση; Το μυστικό είναι η απομάκρυνση της υγρασίας των φρούτων σε θερμοκρασίες βαθιάς ψύξης, που παρουσιάζει σαφή πλεονεκτήματα έναντι της παραδοσιακής μεθόδου αποξήρανσης στον αέρα. Χάρη στη διαδικασία της εξάχνωσης (σ.σ. έτσι λέγεται η μετατροπή ενός στερεού υλικού απευθείας σε αέριο, χωρίς να περάσει από την ενδιάμεση υγρή κατάσταση), η μέθοδος της ψυχρής ξήρανσης διατηρεί αναλλοίωτα τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων, και δη εκείνων που εντάσσονται στο διαιτολόγιο των αστροναυτών, τα οποία πρέπει να έχουν υψηλή διατροφική αξία. Εξυπακούεται πως η μορφή των τροφίμων που καταναλώνονται στο διάστημα δεν έχει καμία σχέση με εκείνη που έχουμε συνηθίσει. Σύμφωνα με τον κ. Γρυπιώτη, τα δαμάσκηνα Σκοπέλου με την κρυοξήρανση θα μπορούν να καταναλώνονται από αστροναύτες και με την επανυδάτωσή τους να δίνουν την αίσθηση πως μόλις κόπηκαν από το δέντρο… Ιστορία τριών γενεών Η καλλιέργεια δαμάσκηνου δεν είναι τωρινή υπόθεση για την οικογένεια Γρυπιώτη. Ο Θανάσης Γρυπιώτης, ο οποίος πήρε τη σκυτάλη από τους γονείς του, φέτος συμπληρώνει δύο δεκαετίες ενασχόλησης με τη γη. Πλέον έχει τρεις χιλιάδες δαμασκηνιές που καλλιεργεί με βιολογικό τρόπο στην περιοχή του Καλόγηρου και μέσα από το συγκεκριμένο φρούτο, που είναι σήμα κατατεθέν για τους Σκοπελίτες, προσπαθεί να εξελίξει ακόμη περισσότερο τη δουλειά του. Πέρα από το μεράκι που αναμφίβολα διαθέτει, επιχειρεί να προσαρμόσει την παραγωγή του στην προηγμένη τεχνολογία που υπάρχει σήμερα, που θα του δώσει τη δυνατότητα να ανοίξει ένα παράθυρο στο μέλλον. Και η υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων, όχι μόνο μπορεί να καταστήσει βιώσιμη την προσπάθεια του Θανάση Γρυπιώτη, αλλά είναι σε θέση να δώσει τρομερή ώθηση στο προϊόν. Μονόδρομος το «πάντρεμα» γεωργίας και τεχνολογίας «Εάν θέλεις να προχωρήσεις και να εξελιχθείς στη δουλειά σου, δεν μπορείς να προσπερνάς τις λύσεις που προσφέρει σήμερα η τεχνολογία. Για παράδειγμα, έχω τοποθετήσει αισθητήρες σε πολλά σημεία των χωραφιών, που μου επιτρέπουν να παρακολουθώ ανά πάσα στιγμή μέσω διαδικτύου το τι συμβαίνει. Επίσης, έχω κατασκευάσει ένα από τα τελειότερα ξηραντήρια στον κόσμο, φέτος λειτουργεί για τρίτη χρονιά στη σειρά», τόνισε στο Skiathoslife.gr ο κ. Γρυπιώτης, ο οποίος διατηρεί τις εγκαταστάσεις του στον Καλόγηρο, απέναντι από τον Άγιο Ιωάννη στο Καστρί, το εκκλησάκι που έγιναν τα γυρίσματα του «Mamma Mia» με τους Πιρς Μπρόσναν και Μέριλ Στριπ. Οι ποικιλίες δαμάσκηνων που καλλιεργεί, πλέον αποξηραίνονται με σύγχρονες μεθόδους και τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. «Όταν τελειώσουμε τη διαλογή και τα φρούτα μπούνε στο ξηραντήριο, όλη η διαδικασία ρυθμίζεται μέσω κομπιούτερ», παραδέχθηκε ο κ. Γρυπιώτης, ο οποίος έχει και τη βοήθεια των παιδιών του. Της κόρης του, Ελένης, η οποία τελείωσε τη Γεωπονική και του μικρότερου γιου του, Γιάννη που σπούδασε ηλεκτρονικός μηχανικός (ο μεγάλος του γιος, ο οποίος είναι μηχανολόγος, έπειτα από δύο μεταπτυχιακά αυτή την εποχή κάνει το διδακτορικό του και πραγματοποιεί έρευνα στην Ιταλία πάνω στις διαστημικές επικοινωνίες). Ο καινοτόμος αγρότης δεν σταματάει όμως εδώ. Στα πλάνα του είναι η εγκατάσταση επιπλέον συστημάτων ευφυούς γεωργίας, που υπόσχονται ακόμη καλύτερη ποιότητα του τελικού προϊόντος και περαιτέρω αύξηση της παραγωγής, η οποία αυτή τη στιγμή διανέμεται σε όλη την επικράτεια, ενώ εξυπηρετούνται μεμονωμένα και αρκετοί πελάτες από το εξωτερικό (Ολλανδία, Γερμανία και αλλού). «Έχω κάνει αίτηση να ενταχθώ σε πρόγραμμα ευφυούς γεωργίας, αφού η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη των συστημάτων και λογισμικών μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο». Βλέψεις που φτάνουν στο… Διάστημα Τη στιγμή που η συζήτηση με τον οραματιστή παραγωγό έφτασε στο… Διάστημα, αποκάλυψε στο Skiathoslife.gr τις βλέψεις του για την ενασχόλησή του με την κρυοξήρανση, που μπορεί να οδηγήσει τα δαμάσκηνα Σκοπέλου στο διαιτολόγιο των αστροναυτών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη: «Στη λυοφιλίωση θα αποξηραίνουμε το δαμάσκηνο στους μείον εξήντα βαθμούς Κελσίου. Οι χυμοί του φρούτου θα μετατρέπονται σε πάγο, ο οποίος έτσι εξαχνώνεται, χωρίς να περάσει από την υγρή μορφή του. Το φρούτο θα διατηρείται στο ίδιο σχήμα, όπως όταν βρίσκεται στο δέντρο και με μηδενική υγρασία. Έτσι, όταν κάποιος που θα είναι στο Διάστημα, θα βουτάει το φρούτο σε λίγο νερό, μέσα σε δύο λεπτά θα γεύεται ένα δαμάσκηνο που θα μοιάζει ότι μόλις κόπηκε από το δέντρο. Περιμένω να ανακοινωθεί κάποιο Σχέδιο Βελτίωσης και θα καταθέσω πρόταση. Έχω βρει ήδη τον προμηθευτή μου. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοιο μηχάνημα. Στη Γερμανία, στις ΗΠΑ και στη Νέα Ζηλανδίας κατασκευάζονται. Πρόκειται για μεγάλη επένδυση». Βέβαια πέρα από τη ΝASA, που θα μπορούσε να αποτελέσει έναν δυνητικό αγοραστή για την επιχείρηση του κ. Γρυπιώτη, τα επεξεργασμένα με ψυχρή ξήρανση δαμάσκηνα απευθύνονται σε μεγάλο κοινό. «Ορειβάτες, ποδηλάτες και άλλοι πολλοί, μπορούν να προμηθεύονται φρούτα σε αυτή τη μορφή. Ήδη κάναμε τις πρώτες δοκιμές σε πειραματικό μηχάνημα ελληνικού πανεπιστημίου και τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά», κατέληξε.