Το ζήτημα του κτηματολογίου της Αλοννήσου ανέδειξε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Ν.Δ. Χρήστος Μπουκώρος
2021-01-26 18:58:48
Εκτενή συνάντηση με τον νέο Υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης αρμόδιο για θέματα κτηματολογίου κ. Γεώργιο Στύλιο είχε σήμερα το πρωί, 26 Ιανουαρίου 2021, ο βουλευτής Μαγνησίας και Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος Ν.Δ. Χρήστος Μπουκώρος. Η ενημέρωση αφορούσε την ανάγκη παράτασης του κτηματολογίου για ορισμένες περιοχές όπως το Πήλιο, κυρίως όμως επικεντρώθηκε στα ανυπέρβλητα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η κτηματογράφηση στο νησί της Αλοννήσου.
Ο υφυπουργός ευχαρίστησε τον βουλευτή Μαγνησίας για την ενημέρωση και επεσήμανε τη μακρά κοινοβουλευτική συνεργασία τους, καθώς και την πολιτική φιλία τους. Επίσης, ο κ. Στύλιος υπογράμμισε ότι οι υπηρεσίες του υπουργείου θα ασχοληθούν ιδιαίτερα για την επίλυση του προβλήματος που έχει προκαλέσει η κτηματογράφηση στην Αλόννησο και διαβεβαίωσε τον Χρήστο Μπουκώρο ότι θα αναζητηθούν οι βέλτιστες λύσεις.
Το αναλυτικό υπόμνημα που κατέθεσε ο βουλευτής Μαγνησίας προς τον υφυπουργό είναι το εξής:
«400 χρόνια σκλαβιάς, 2 αιώνες ανυπαρξίας και 14 χρόνια αναποτελεσματικότητας
Η περίπτωση του κτηματολογίου της Αλοννήσου
Αθήνα, 26/1/2021
Κύριε Υπουργέ, η σύνταξη του κτηματολογίου για την περίπτωση του νησιού της Αλοννήσου συμπυκνώνει όλη την έλλειψη οργάνωσης της Ελληνικής Πολιτείας τις τελευταίες δεκαετίες και την απόλυτη αναρχία για χωροταξικά και ιδιοκτησιακά ζητήματα της χώρας μας από τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα και την αναποτελεσματικότητα του Ελληνικού Δημοσίου στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Σας ζητώ να ενσκήψετε με προσοχή σε ένα ζήτημα που δυναμιτίζει την ομαλότητα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής στην Αλόννησο.
Κύριε Υπουργέ, στο νησί της Αλοννήσου δεν υπάρχουν ιστορικές καταγραφές για παρουσία οθωμανικών αρχών ή και οθωμανικού πληθυσμού κατά τα χρόνια της σκλαβιάς. Στοιχεία περί ιδιοκτησίας δεν θα μπορούσαν να αναζητηθούν ούτε καν σε οθωμανικά αρχεία ή κιτάπια ή φιρμάνια και ούτω καθ’ εξής, όπως συνέβη σε άλλες περιοχές της χώρας. Δεν υφίσταται ορατή αφετηρία για το ζήτημα.
Η Αλόννησος περιλαμβανόταν στα όρια του πρώτου ελληνικού κράτους μετά το 1830, έκτοτε και μέχρι το 1998 δεν υπήρξε καμιά διαδικασία της Ελληνικής Πολιτείας για οριοθέτηση των πραγμάτων, δηλαδή στο νησί ουδέποτε έγινε αναδασμός, επικοισμός, κτηματογράφηση δημοσίων ή ιδιωτικών κτημάτων ανεξαρτήτου χαρακτήρα. Η μόνη επίσημη διαδικασία προέκυψε κατά τη δεκαετία του 1930 όταν με αφορμή την αντιπαράθεση κατοίκων του νησιού με την τότε κοινότητα Αλοννήσου για το ιδιοκτησιακό καθεστώς ορισμένων δασικών εκτάσεων υπήρξε η σύνταξη ενός πρότυπου δασολογίου που υποτίθεται ότι θα ξεκαθάριζε το ιδιοκτησιακό καθεστώς ορισμένων δασικών και ελάχιστων καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Αυτά είναι τα μόνα στοιχεία καταγραφής κτημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της νεότερης ιστορίας μας. Στοιχεία που υπάρχουν και ουδέποτε αξιοποιήθηκαν.
Φτάνουμε έτσι στο 1995 οπότε και ο Δήμος Αλοννήσου αποτέλεσε μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα στην οποία ξεκίνησε το έργο της κτηματογράφησης. (Απόφαση 71155/4394/1995: Κήρυξη περιοχών υπό κτηματογράφηση για τις εργασίες του Εθνικού Κτηματολογίου, (ΦΕΚ 635/Β/1995), 18-07-1995).
Στη διάρκεια της κτηματογράφησης εμφανίστηκαν αρκετές δυσκολίες και προβλήματα με τα κυριότερα να εντοπίζονται στα παρακάτω σημεία:
- Η πλειοψηφία των κατοίκων στερούνταν τίτλους ιδιοκτησίας. Τα δικαιώματα αποκτήθηκαν λόγω χρήσης (χρησικτησία) και οι μεταβιβάσεις των ακινήτων γινόταν «δια λόγου». Ωστόσο, μία ιδιαίτερη μορφή «ανεπίσημου προικοσύμφωνου» αποτελούσε το «Μπολέτο», ένα είδος άτυπου συμβολαίου που συναντάται μόνο στην Αλόννησο. Πρόκειται για μία λίστα με τα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονταν από τους γονείς στην κόρη κατά το γάμο της. Η απομόνωση της περιοχής, η απουσία συμβολαιογράφου στο νησί και η περιορισμένη οικονομική δυνατότητα των κατοίκων επέτρεψε την δημιουργία ενός συστήματος βασιζόμενο εξ ολοκλήρου στην καλή πίστη και στο σεβασμό των συγκεκριμένων συναλλαγών.
- Όσοι από τους κατοίκους κατέχουν τίτλους ιδιοκτησίας, η περιγραφή των ακινήτων σε αυτούς γίνεται με την αναγραφή του τοπωνύμιου για τον προσδιορισμό της θέσης του και τον κατ’ εκτίμηση υπολογισμό του εμβαδού! Στερούνται δηλαδή κάθε σχεδιαγράμματος ή τοπογραφικού διαγράμματος που θα βοηθούσε στον ακριβή εντοπισμό της θέσης και των ορίων των ακινήτων.
- Στα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν υφίστανται υλοποιημένα όρια. Η υπόδειξη των ορίων γινόταν από τους ιδιοκτήτες, συνήθως χωρίς να μεταβαίνουν στο ακίνητο αλλά με την εξ αποστάσεως επίδειξη αυτών (υπάρχουν μάλιστα μαρτυρίες, ότι σε πολλές περιπτώσεις η επίδειξη των ορίων γινόταν από την απέναντι πλαγιά!).
- Το χαρτογραφικό υπόβαθρο της πρώτης γενιάς των κτηματογραφήσεων αποτελούταν από ασπρόμαυρους ορθοφωτοχάρτες με περιορισμένη ευκρίνεια και δυσδιάκριτα όρια μεταξύ των γεωτεμαχίων, καθιστώντας τον εντοπισμό των ακινήτων και των ορίων τους δύσκολο ή και αδύνατο.
- Μεγάλο ποσοστό γεωτεμαχίων με μικρό εμβαδόν (το 70% περίπου των γεωτεμαχίων έχουν εμβαδόν μικρότερο των 2 στρεμμάτων) γεγονός που καθιστά δυσκολότερο ακόμα τον εντοπισμό τους και την οριοθέτησή τους.
- Λόγω του πιλοτικού χαρακτήρα της κτηματογράφησης, υπήρξε μεγάλο κενό στην ενημέρωση των κατοίκων για τη σπουδαιότητα του έργου, τη σημαντικότητα της συμμετοχής τους, και την αναγκαιότητα να παρέχουν ακριβή στοιχεία των ακινήτων τους. Οι περισσότεροι το αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό και η συμμετοχή τους είχε την έννοια της απλής καταγραφής των ιδιοκτησιών τους. Άλλωστε μετά από σχεδόν δύο αιώνες η πολιτεία τους έλεγε ότι για πρώτη φορά έπρεπε να καταγράψουν τις περιουσίες τους! Πολλοί Αλοννησιώτες είχαν ήδη μεταναστεύσει στην Αθήνα, τον Βόλο ή στο εξωτερικό και δεν έλαβαν καμία επίσημη ενημέρωση από κανέναν φορέα για την έναρξη της κτηματογράφησης.
- Λόγω του πιλοτικού χαρακτήρα της κτηματογράφησης, δεν υπήρχε η απαραίτητη τεχνογνωσία, στη διοίκηση και στον ανάδοχο με αποτέλεσμα οι αστοχίες να είναι περισσότερες από τις ευστοχίες.
- Κατ’ αρχήν θα πρέπει να εδραιωθεί μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκόμενων (Δημοτική αρχή, Κτηματολόγιο, Πολιτεία), να αναγνωριστούν οι αστοχίες και τα προβλήματα που προκύπτουν μετά την κτηματογράφηση της περιοχής και να υπάρξει βούληση των φορέων για την θεραπεία και την επίλυσή τους.
- Συγκρότηση άτυπης ευέλικτης τριμελούς επιτροπής από εκπρόσωπο του κτηματολογίου, του Δήμου Αλοννήσου και μηχανικού του νησιού με μεγάλη εμπειρία στο ζήτημα προκειμένου να λειτουργήσει συμβουλευτικά προς πάσα κατεύθυνση.
- Διόρθωση των αρχικών εγγραφών με τη διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος όλων των ενοτήτων του δήμου, σύμφωνα με τη μεθοδολογία που εφαρμόστηκε και την εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διαδικασία της πιλοτικής διόρθωσης της περιοχής με την με την υπ’ αριθμ. 499/05/21.09.2010 απόφαση του Δ.Σ. του Ο.Κ.Χ.Ε.
- Απόδοση όλων των εκτάσεων που δεν εμφανίζουν δασικό χαρακτήρα μετά την κύρωση των δασικών χαρτών στους αρχικούς δικαιούχους.
- Απόδοση όλων των εκτάσεων που εμφανίζουν δασικό χαρακτήρα και χαρακτηρισμό (ΑΔ – δασωμένοι αγροί) μετά την κύρωση των δασικών χαρτών στους αρχικούς δικαιούχους εφόσον και αν τους διεκδικήσουν.
- Παράταση της προθεσμίας η οποία λήγει στις 31.12.2021, έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες διόρθωσης των τραγικών αστοχιών της πρώτης κτηματογράφησης.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ