Το ηλιακό ρολόι είναι ο αρχαιότερος τύπος ρολογιού. Δείχνει την ώρα μέσω της σκιάς ενός αντικειμένου (γνώμονας) που έχει τοποθετηθεί καταλλήλως και για όσο υπάρχει ηλιοφάνεια. Ονομάζεται μεριδιάνα που σημαίνει μεσημβρία- μεσημέρι και προέρχεται από το ιταλικό meridianο. Στο νότιο τοίχο του μητροπολιτικού ναού των Τριών Ιεραρχών στη Σκιάθο – όπως και στον Άγιο Σπυρίδωνα της Λευκάδας- υπάρχει εντοιχισμένο ένα τέτοιο μαρμάρινο ρολόι και είναι σπάνιο γιατί στην Ελλάδα προτιμούνταν τα οριζόντια, σαν εκείνο της εισόδου του Εθνικού Κήπου στην Αθήνα, επειδή ήταν εύκολη η κατασκευή τους. Απ’ τους ‘’Χαλασοχώρηδες’’ του Α. Παπαδιαμάντη μαθαίνουμε πως το ρολόι τοποθετήθηκε περί το 1890 στην πρόσοψη του Ελληνικού σχολείου (Σχολαρχείου) στο νησί που πιθανόν να στεγαζόταν τότε στο ‘’κοτέτσι’’. Το σχετικό απόσπασμα του διηγήματος είναι πράγματι απολαυστικό κι αξίζει να το παραθέσουμε αυτούσιο: «Προ τριών ετών το δημοτικόν συμβούλιον είχε φιλοτίμως ψηφίσει, ο κ. Νομάρχης είχεν ευαρεστηθεί να εγκρίνει και ο κ. Δήμαρχος είχεν επιμεληθεί δραστηρίως να κατασκευασθεί μαρμαρίνη μεριδιάνα υψηλά επί του τοίχου του Ελληνικού σχολείου του βλέποντος προς μεσημβρίαν ακριβώς. Τη βοηθεία της μεριδιάνας εκείνης εκανόνιζεν έκτοτε ο ελληνοδιδάσκαλος το ωρολόγιόν του. Αλλ’ οι μάγκαι του σχολείου πριν αρχίσει το μάθημα ή ευθύς ως ήθελον σχολάσει, είχον εύρει τερπνήν ενασχόλησιν το να ρίπτωσι λίθους εκεί υψηλά εις το λευκόν και χαρακωμένον με πολλάς μαύρας γραμμάς μάρμαρον και είχον καταστήσει σκοπόν των πετροβολημάτων των το λεπτόν σιδηρούν πέταλον, το χρησιμεύον ως δείκτης της μεριδιάνας. Όθεν δεν είχον παρέλθει ολίγαι εβδομάδες και το λεπτόν σιδηρούν πέταλον εστράβωσεν ελεεινά και αντί να δεικνύει μεσημβρίαν, εδείκνυε μίαν και ημίσειαν ώραν, κανείς δε δεν είχε φροντίσει εν τω μεταξύ να το διορθώσει ή το αντικαταστήσει. Ο ελληνοδιδάσκαλος εν τούτοις προσεπάθει του λοιπού να κανονίζει το ωρολόγιόν του μάλλον κατά συμπερασμόν και δεν εβασίζετο πολύ εις την μεριδιάναν, ήτις ίστατο εκεί υψηλά, αρχίσασα να μαυρίζει εν μέρει από την βροχήν και την υγρασίαν, πολλώ δε μάλλον από τας κηλίδας των βωλοκοπημάτων των μαθητών, ομοία με εκλογικόν πρόγραμμα, το οποίον εκόλλησαν υψηλά, διά να το σώσουν από τα λασποβολήματα των διαβατών.» Απ’ όλα τα παραπάνω νομίζουμε πως αποδείξαμε την ιστορική αξία του ηλιακού ρολογιού μας το οποίο αποτελεί και χρυσή αφορμή για ένα άριστο μάθημα-εργασία από τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία. Ευχής έργο βέβαια είναι να ανακατασκευαστεί και να επαναλειτουργήσει η μεριδιάνα ώστε να αποτελέσει ένα σπάνιο –ίσως το μοναδικό τεχνολογικό- αξιοθέατο του νησιού…